Các triệu chứng mãn kinh sớm làm ảnh hưởng lớn tới sinh họa hằng ngày – Ảnh minh họa

Mãn kinh sớm – Giảm chất lượng cuộc sống

Mãn kinh sớm bao gồm những triệu chứng giống như mãn kinh nhưng xảy ra ở độ tuổi sớm hơn (dưới 40 tuổi). Những triệu chứng có thể có bao gồm:

• Kinh nguyệt không đều
• Khô âm đạo
• Vòng 1 chảy xệ, kém săn chắc
• Tâm lý thay đổi
• Tóc dễ gãy rụng, bạc màu
• Da sạm, kém sức sống
• Nóng bừng, đổ mồ hôi đêm
• Giảm ham muốn tình dục
• Mất ngủ

Những triệu chứng này gây ảnh hưởng không nhỏ tới sinh hoạt hằng ngày, hơn thế nữa, mãn kinh sớm nguyên nhân còn có thể do một số bệnh liên quan tới hệ thống sinh sản (như ung thư tử cung, suy buồng trứng sớm, u nang buồng trứng,…). Chính vì vậy, mãn kinh sớm không chỉ gây ảnh hưởng tới cuộc sống, nó còn báo hiệu rằng cơ thể bạn thiếu hụt estrogen hay mắc một số căn bệnh nào đó.

Bài viết chi tiết: Mãn kinh sớm ảnh hưởng gì?

Làm gì để hạn chế triệu chứng mãn kinh sớm?

Điều trị mãn kinh sớm

Mục đích của việc điều trị mãn kinh sớm đó là làm giảm các triệu chứng mãn kinh sớm, ngăn chặn những nguy cơ về sức khỏe do tình trạng mãn kinh sớm mang lại.

Hiện nay, để điều trị mãn kinh sớm người ta thường dùng liệu pháp thay thế hormon. Đây là phương pháp bổ sung estrogen thiếu bằng estrogen bên ngoài. Phương pháp này cần điều trị lâu dài trong khoảng 2-5 năm. Các triệu chứng mãn kinh sớm sẽ biến mất nhanh chóng khi hormon nữ được bổ sung. Tuy nhiên, điều trị bằng phương pháp này cần có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ, bởi nếu bổ sung thừa hormon có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh (ung thư vú, các bệnh túi mật, thận,…) và gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Phương pháp này cũng không được chỉ định trong nhiều trường hợp như: chị em nghiện thuốc lá nặng, chị em có bệnh về gan thận nghiêm trọng, chị em mắc bệnh xơ cứng tim thời kì cấp,…

Hiện nay, để điều trị mãn kinh sớm người ta thường dùng liệu pháp thay thế hormon (Ảnh minh họa)

Ăn các loại thực phẩm giúp điều hòa nội tiết, giảm bớt triệu chứng mãn kinh sớm

• Nhóm chứa nhiều canxi. Phụ nữ bước vào thời kì rất dễ bị loãng xương và mắc các bệnh liên quan đến xương, khớp. Chính vì vậy, việc bổ sung canxi là điều rất cần thiết. Canxi có nhiều trong đầu nành, sữa, trứng, đậu,…
• Nhóm chứa nhiều chất chống oxy hóa. Các chất chống oxy hóa có vai trò loại bỏ các gốc tự do, bảo vệ sức khỏe của chúng ta.  Cụ thể, chúng giúp phòng nhiều bệnh như: tim mạch, đục thủy tinh thể, rối loạn trí nhớ, alzheimer, ung thư. Nhiều trong số này là những vấn đề mà phụ nữ mãn kinh sớm phải đối mặt. Chất chống oxy hóa có nhiều trong quả anh đào, chanh, quả việt quất, cam, cà chua, cà rốt, rau chân vịt.
• Nhóm có nhiều chất xơ. Chất xơ có tác dụng rất hữu ích trong việc chống ung thư, các bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch. Chất xơ có nhiều trong các loại rau, ngô, các loại đậu, bột yến mạch,…
• Nhóm chứa nhiều vitamin nhóm B. Phụ nữ trong thời kì mãn kinh khả năng trao đổi và hấp thụ các chất trong cơ thể sẽ kém đi. Vitamin nhóm B lại đóng vai trò rất quan trọng với quá trình trao đổi chất và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chính vì vậy việc bổ sung vitamin nhóm B khi bị mãn kinh sớm là rất cần thiết.
• Nhóm nhiều vitamin E. Đối với phụ nữ, vitamin E có vai trò đặc biệt trong việc duy trì chức năng của hệ thống sinh sản, cân bằng các hormone sinh dục, thúc đẩy và cân bằng các nhu cầu về “chuyện yêu”. Hơn nữa, chúng còn có thể làm đẹp da, giảm nám sạm, làm da căng hơn, làm tóc chắc khỏe, tránh gãy rụng. Vitamin E có nhiều trong rau cải xanh, cải bó xôi, cà chua, quả bơ, khoai môn, đu đủ, vv.
• Bổ sung nội tiết tố từ thiên nhiên. Trong tự nhiên, isoflavone đậu nành được coi là một trong những phytoestrogen. Khi vào cơ thể, các flavone đậu nành có thể gắn vào các thụ thể estrogen trong cơ thể và hoạt động như estrogen nội sinh. Chính vì vậy, việc tích cực bổ sung đậu nành trong các bữa ăn sẽ giúp bạn bổ sung được nội tiết tố một cách tự nhiên.

Lưu ý, bạn nên cân đối các chất dinh dưỡng sao cho phù hợp với mình. Không nên ăn một chất gì đó quá nhiều mà bỏ qua các chất dinh dưỡng khác.

Có chế độ luyện tập hợp giúp tăng cường sức khỏe, góp phần làm giảm nhẹ các triệu chứng

Với những phụ nữ mãn kinh sớm, những bài tập sau đây sẽ cực kì hữu hiệu trong việc nâng cao sức khỏe, góp phần làm giảm các triệu chứng mãn kinh.

• Cardio. Cardio là các bài tập thiên về sức bền. Chúng có tác dụng rất tốt trong việc giảm các bệnh tim mạch khi bước vào tuổi mãn kinh, giảm cholesteron xấu trong máu. Một vài bộ môn thuộc bài tập Cardio như: đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đi xe đạp.
• Yoga và thiền. Yoga và thiền từ lâu đã trở thành bộ môn có tác dụng lớn trong việc nâng cao sức khỏe. Chúng giúp bạn có được sử dẻo dai, giảm căng thẳng, stress, giảm các triệu chứng mãn kinh sớm và phục hồi sức khỏe.
• Khiêu vũ. Khiêu vũ vừa giúp tăng cường sức khỏe, giải tỏa tâm lý, vừa là một bộ môn nghệ thuật. Khiêu vũ có rất nhiều thể loại cho bạn lựa chọn như Jazz, ballet, cha cha cha, jumba,…
• Các hoạt động sáng tạo, nghệ thuật. Cắm hoa, vẽ tranh, nấu ăn là những bộ môn mang tính nghệ thuật, sáng tạo. Sự say mê trong việc sáng tạo sẽ giúp bạn quên đi mệt mỏi và đẩy lùi những triệu chứng khó chịu trong người ở thời kỳ mãn kinh.

Mãn kinh sớm đồng nghĩa với việc bạn phải đối mặt với nhiều nguy cơ, không chỉ sức khỏe mà còn là sự khó chịu cả về thể chất lẫn tinh thần. Hi vọng bài viết này có thể giúp bạn giảm bớt phần nào các triệu chứng ấy. Nếu có bất kì thắc mắc gì sức khỏe phụ nữ, bạn có thể liên lạc với chúng tôi để được các bác sĩ giải đáp thêm.

Cứ 4 phụ nữ mãn kinh thì có 3 phụ nữ gặp phải triệu chứng bốc hỏa – Ảnh minh họa

Bốc hỏa tuổi mãn kinh là gì?

Bốc hỏa là một cảm giác tăng nhiệt độ đột ngột ở phần trên cơ thể. Nó làm người phụ nữ cảm thấy một sức nóng có thể ít hay nhiều lan dần khắp người lên đến mặt, làm mặt đỏ bừng, tim đập nhanh, vã mồ hôi. Khi cơn nóng bừng dịu xuống thì lại cảm thấy lạnh. Thời gian của các cơn bốc hỏa có thể kéo dài từ 30 giây đến 30 phút, thường gặp nhất là khoảng 2 – 3 phút. Các cơn bốc hỏa cũng không xuất hiện một cách cố định, nó có thể xuất hiện nhiều lần trong một ngày hay vài ngày một lần, hoặc chỉ thỉnh thoảng mới xuất hiện hay có những phụ nữ không gặp bất kì cơn bốc hỏa nào trong nhiều năm mãn kinh. Xuất hiện vào ban ngày, các cơn bốc hỏa gây ra sự mệt mỏi, uể oải. Vào ban đêm, có thể làm bạn mất ngủ, khó ngủ lại. Người phụ nữ gặp các cơn bốc hỏa thường rất lo lắng, phiền muộn và không có cảm giác ham muốn tình dục.

Về nguyên nhân của hiện tượng bốc hỏa. Theo các báo cáo khoa học là do bước vào tuổi mãn kinh, buồng trứng suy giảm hoạt động xảy mạnh dẫn giảm lượng nội tiết tố estrogen trong cơ thể, từ đó gây ra các rối loạn vận mạch. Vận mạch hoạt động không bình thường, nhiệt cơ thể sinh thì chứng bốc hỏa tất yếu sẽ xảy ra. Mức suy giảm tuyến nội tiết còn có tác động trực tiếp đến vùng dưới đồi (một vùng thuộc não có trách nhiệm trong việc kiểm soát ăn uống, giấc ngủ, hormone tình dục và thân nhiệt cơ thể), gây sự nhầm lẫn cho vùng dưới đồi dẫn tới nó làm tăng nhiệt độ cơ thể. Lúc này, não liền báo động cho cơ thể vận hành để giải phóng nhiệt, làm mát cơ thể : Tim bơm máu nhanh hơn, các mạch máu trong da giãn ra để lưu thông máu nhiều hơn, tuyến mồ hôi làm việc để thải mồ hôi. Do vậy mà sau hiện tượng bốc hỏa sẽ là hiện tượng ớn lạnh.

Mẹo làm giảm các cơn bốc hỏa tuổi mãn kinh

Bốc hỏa xảy ra như một triệu chứng tất yếu của hiện tượng mãn kinh, chính vì vậy ta không thể làm nó biến mất hoàn toàn mà chỉ có thể làm giảm tần suất xuất hiện cũng như mức độ của nó. Dưới đây là một vài cách giúp làm giảm các cơn bốc hỏa tuổi mãn kinh.

• Giảm cân. Tình trạng béo phì, thừa cân sẽ làm bạn có cảm giác nóng và nặng nề hơn những người bình thường, các cơn bốc hỏa xuất hiện cũng nặng hơn những người khác. Chính vì vậy, giảm cân sẽ khiến cơ thể bạn nhẹ nhàng hơn và thoải mái hơn  khi gặp các cơn bốc hỏa.
• Giảm stress. Stress sẽ làm các cơn bốc hỏa xuất hiện nhiều hơn. Chính vì vậy, để giảm stress căng thẳng, bạn có thể áp dụng các kỹ thuật giúp quản lý stress như yoga, thiền định, đi bộ nhẹ nhàng. Các bộ môn này cũng có lợi trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ, bảo vệ sức khỏe tổng thể cho phụ nữ mãn kinh. Ngoài ra, để giảm căng thẳng bạn cũng có thể đọc một cuốn sách, xem một bộ phim hài ngắn hoặc hát nghêu ngao những bài hát mà bản thân yêu thích.

Yoga và thiền là một trong những kỹ thuật giúp giảm căng thẳng rất hữu ích – Ảnh minh họa

• Làm mát cơ thể. Khi gặp các cơn bốc hoả, nhiệt độ trên da tăng cao khiến trong người nóng bức, khó chịu, toát mồ hôi đầm đìa. Những lúc như vậy bạn có thể hạ thấp nhiệt độ trong phòng bằng cách bật điều hòa hoặc mở cửa sổ cho thông thoáng để giúp dễ thở hơn (lưu ý không nên để nhiệt độ điều hòa quá thấp). Bên cạnh đó, bạn cũng nên mặc các loại quần áo với chất liệu mát mẻ, thoáng khí như như cotton, tơ tằm và tránh các loại vải làm gia tăng nhiệt như spandex, nylon hay rayon.
• Không hút thuốc. Hút thuốc lá có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa và nhiều triệu chứng mãn kinh khác. Ngừng hút thuốc không chỉ làm giảm các cơn bốc hỏa mà còn giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim, đột quỵ và nhiều bệnh ung thư.
• Hạn chế thực phẩm cay, nóng, chất kích thích. Các loại thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị, các đồ uống có chứa caffeine và cồn đều được chứng minh có liên quan đến việc làm tăng mức độ của các cơn bốc hỏa. Trong khi đó, một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn gồm nhiều rau, trái cây và các loại hạt sẽ làm giảm các cơn bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh. Chị em cũng nên uống đủ nước, đặc biệt là những ngày trời nóng để hạ nhiệt.
• Bổ sung phytoestrogen từ đậu nành. Đậu nành được coi là thực phẩm vàng dành cho phụ nữ bởi nó chứa một lượng lớn isoflavone, hoạt chất này giúp phòng ngừa ung thư vú, loãng xương, bệnh tim mạch. Nó cũng được biết đến với tác dụng làm giảm các triệu chứng do mãn kinh ở phụ nữ như suy giảm ham muốn, bốc hỏa…
• Dùng thuốc. Chị em có thể sử dụng một số loại thuốc bổ sung estrogen có  tác dụng làm giảm các cơn bốc hỏa cũng như các triệu chứng mãn kinh khác. Lưu ý, muốn sử dụng thuốc bổ sung nội tiết cần phải hỏi ý kiến bác sỹ, chuyên gia để được tư vấn cụ thể. Bởi nếu bổ sung thừa estrogen có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.

Trên đây là bài viết giúp chị em tuổi mãn kinh có thể làm giảm mức độ cũng như tần suất xuất hiện của các cơn bốc hỏa tuổi mãn kinh. Để tìm hiểu thêm vềbệnh mãn kinh và những vấn đề sức khỏe phụ nữ khác, các bạn có thể đọc thêm nhiều bài viết trong website của chúng tôi và đừng quên đồng hành với mankinh.org để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về chăm sóc sức khỏe phụ nữ nhé!

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, có đến 1/3 phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh mắc phải bệnh loãng xương, và loãng xương là vấn đề mang tính xã hội. Tại Việt Nam con số cho thấy chị em ở độ tuổi mãn kinh gặp phải vấn đề loãng xương lên tới 20%.

Nguyên nhân thường đến từ

• Vấn đề tuổi tác: Những đứa trẻ bị còi xương lớn lên có nguy cơ loãng xương cao hơn những trẻ không bị. Ngoài ra, khi đã lớn tuổi, thói quen ít vận động, thiếu vitamin D, các cơ quan suy yếu chức năng, xương bị thoái hoá cũng làm tăng nguy cơ loãng xương;;
• Vấn đề di truyền: Yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng không nhỏ đối với nguy cơ mắc loãng xương của một người có tiền sử gia đình bị loãng xương;
• Hormone estrogen giảm đối với nữ giới: phụ nữ sau mãn kinh nội tiết tố giảm dẫn tới quá trình chuyển canxi từ xương vào máu diễn ra nhanh hơn;
• Hormone tuyến cận giáp: Thức ăn không cung cấp đủ lượng canxi cần thiết duy trì trong máu, khi đó, hormone tuyến giáp tiết canxi từ trong xương ra bổ sung đảm bảo nồng độ canxi trong máy, kéo dài tình trạng này gây ra sự thưa loãng trong kết cấu xương;
• Dinh dưỡng không đảm bảo: không đủ canxi, photpho, magie, abumil dạng keo, amino axit, các nguyên tố vi lượng cần thiết cũng gây ra loãng xương;
• Hệ miễn dịch kém.

Suy giảm nội tiết tố nữ estrogen kéo theo các vấn đề trên, do vậy mà phụ nữ mãn kinh có nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương. Ở giai đoạn này nếu chị em không chú ý việc bổ sung canxi vào khẩu phần dinh dưỡng cộng thêm việc lạm dụng corticoid hay lười vận động,… sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình loãng xương.

Tuy nhiên, loãng xương là quá trình diễn ra thầm lặng, bạn khó có thể biết được mình có loãng xương hay không.

Tập thể dục thường xuyên giúp hạn chế nguy cơ loãng xương ( ảnh minh hoạ)

Một số dấu hiệu thường thấy ở phụ nữ loãng xương thời kỳ mãn kinh, đó là

• Đau cột sống: vùng cột sống lưng và cột sống thắt lưng dễ bị đau khi chị em thực hiện một động tác bất thường, khi dùng sức, khi bị ngã,…Có thể cảm nhận được tiếng xương kêu khi vận động mạnh, thậm chí đau khi ho hay trở mình và chỉ giảm đau khi được xoa bóp, massage, nghỉ ngơi.
• Biến dạng cột sống: loãng xương xảy ra âm thầm trong thời gian dài có thể gây ra biến dạng cột sống (giảm chiều cao, vẹo cột sống, xẹp đốt sống,…)
• Gãy xương: đây là biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động của các vùng cổ xương cánh tay, cẳng tay, xương sườn, xương chậu, cổ xương đùi,…

Loãng xương là sự phá vỡ cân bằng vốn có của hai quá trình, đó là tạo xương và huỷ xương, quá trình huỷ xương vẫn tiếp tục trong khi quá trình tạo xương bị kìm hãm (Ảnh minh họa)

Điều trị loãng xương

Các khuyến nghị điều trị thường dựa trên ước tính nguy cơ gãy xương trong 10 năm tới bằng cách sử dụng thông tin như kiểm tra mật độ xương. Nếu nguy cơ không cao, điều trị có thể không bao gồm thuốc, thay vào đó có thể tập trung vào việc sửa đổi các yếu tố gây ra nguy cơ mất xương và té ngã.

Đối với cả nam giới và phụ nữ có nguy cơ gãy xương, các loại thuốc trị loãng xương được kê đơn rộng rãi nhất là bisphosphonates. Các tác dụng phụ của nhóm thuốc này bao gồm buồn nôn, đau bụng và các triệu chứng giống ợ nóng. Các dạng bisphosphonate tiêm tĩnh mạch không gây khó chịu cho dạ dày nhưng có thể gây sốt, đau đầu và đau cơ đến vài ba ngày. Bisphosphonates cũng có khả năng ảnh hưởng đến xương hàm. Hôi xương hàm là một tình trạng hiếm gặp có thể xảy ra điển hình sau khi nhổ răng, trong đó một phần xương hàm không lành ở nơi răng bị kéo. Bạn nên đi khám răng trước khi bắt đầu dùng bisphosphonates.

Liệu pháp liên quan đến nội tiết tố

Estrogen, đặc biệt là khi bắt đầu ngay sau khi mãn kinh, có thể giúp duy trì mật độ xương. Tuy nhiên, liệu pháp estrogen có thể làm tăng nguy cơ đông máu, ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú và cả bệnh tim. Do đó, estrogen thường được sử dụng cho sức khỏe xương ở phụ nữ trẻ hoặc phụ nữ có triệu chứng mãn kinh nặng.

Thuốc trị loãng xương khác

Nếu bạn không thể chịu đựng được các phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh loãng xương – hoặc nếu chúng không hoạt động đủ tốt – bác sĩ có thể đề nghị thử:

• Denosumab (Prolia). So với bisphosphonates, denosumab tạo ra kết quả mật độ xương tương tự hoặc tốt hơn và làm giảm khả năng của tất cả các loại gãy xương. Denosumab được phân phối qua một mũi tiêm dưới da, mỗi 6 tháng một lần.
• Teriparatide (Forteo). Loại thuốc này tương tự như hormone tuyến cận giáp và kích thích sự phát triển xương mới. Nó được tiêm hàng ngày dưới da. Sau hai năm điều trị bằng teriparatide, một loại thuốc trị loãng xương khác được thay thế để duy trì sự phát triển xương mới.

Phương pháp thay thế thuốc

Isoflavone đậu nành có hoạt động tương tự estrogen trên mô xương. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ gãy xương giảm đi ở phụ nữ châu Á sau mãn kinh – những người tiêu thụ lượng protein đậu nành cao.

Hiện nay có rất nhiều sản phẩm có thành phần từ isoflavone đậu nành được quảng cáo làm giảm nguy cơ loãng xương. Tuy nhiên trước khi sử dụng bất kì sản phẩm nào bạn cũng cần tham khảo từ người có chuyên môn hoặc bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không rõ thành phần, được quảng cáo như “thần dược”.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Những gợi ý này có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương hoặc bị gãy xương:

• Tham gia vào tập thể dục mang trọng lượng (chẳng hạn như đi bộ và nâng tạ);
• Uống 1.500 mg canxi mỗi ngày, hoặc bổ sung trong chế độ ăn uống của bạn (sữa ít béo và ngũ cốc tăng cường);
• Uống từ 700 đến 800 đơn vị vitamin D quốc tế hàng ngày;
• Ngừng thói quen hút thuốc;
• Tránh uống quá nhiều rượu.
• Ngăn ngừa té ngã. Mang giày gót thấp có đế không bóng và kiểm tra nhà, dây điện, bề mặt trơn có thể khiến bạn vấp ngã. Giữ cho phòng sáng, cài đặt các thanh vịn bên trong và bên ngoài cửa phòng tắm của bạn.

XEM THÊM CÁC BÀI VIẾT THUỘC CHUYÊN ĐỀ BẢO VỆ SỨC KHỎE TUỔI MÃN KINH:

• Rối loạn giấc ngủ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh
• Tiền mãn kinh – Giai đoạn tự nhiên của cuộc đời

Rối loạn thần kinh thực vật là bệnh gì?

Hệ thần kinh thực vật hay còn gọi là hệ thần kinh tự chủ, nó là một phần của hệ thần kinh trung ương có vai trò kiểm soát các hoạt động vô thức và điều chỉnh các chức năng của cơ thể như: nhịp tim, hô hấp, tiêu hóa, tiểu tiện, mồ hôi, phản ứng của con người, kích thích tình dục.

Rối loạn thần kinh thực vật (autonomic nervous system disorders) là một rối loạn về vai trò của hệ thống thần kinh này. Đây không phải là một căn bệnh cụ thể mà chỉ là một rối loạn làm giảm hoạt động hoặc bất thường một hay nhiều chức năng tự động của cơ thể.

Sơ đồ chi phối các cơ quan của hệ thần kinh thực vật.

Vì sao phụ nữ mãn kinh lại là đối tượng dễ mắc rối loạn thần kinh thực vật?

Ở phụ nữ, cơ quan sinh dục tiết ra một loại hormone có tên là estrogen. Estrogen có rất nhiều vai trò với toàn bộ cơ thể người phụ nữ, như:

• Quy định, chi phối sự phát triển đặc điểm sinh dục ở nữ (mọc lông mu, phát triển vú, tăng sinh ống sữa, làm bộ phận sinh dục phát triển, vv)
• tạo nên các đặc điểm thứ phát ở nữ như giọng nói thanh, vai nhỏ, ngực nở
• Phối hợp với progesterone tạo nên chu kì kinh nguyệt, duy trì ham muốn sinh dục
• Tạo điều kiện cho sự sinh sản
• Bảo vệ tim mạch, ngừa loãng xương

Đặc biệt, estrogen còn được cho là đóng một vai trò trong cơ chế kiểm soát hệ thần kinh thực vật, cụ thể là hệ thần kinh giao cảm. Người ta nhận thấy rằng ở thời kì mãn kinh, khi estrogen suy giảm, hoạt động của hệ giao cảm tăng lên. Ngoài ra, những phụ nữ có sức khỏe yếu cũng là những đối tượng dễ bị rối loạn thần kinh thực vật.

Ngoài ra, còn có những nguyên nhân khác gây rối loạn thần kinh thực vật, đó là:

• Hệ thần kinh thực vật bị sai lạc chức năng trên cơ sở thuần túy (như ở những năm tuổi trẻ)
• Những tổn thương do biến đổi theo tuổi của hệ thần kinh thực vật hoặc ở trung tâm chỉ huy của não
• Những biến đổi do bệnh lý

Những biểu hiện của rối loạn thần kinh thực vật tuổi mãn kinh

Hệ thần kinh thực vật gồm hai nhánh là hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Hệ thần kinh giao cảm được coi là hệ thống “chiến đấu hay chạy”, hệ thần kinh phó giao cảm thường được coi là hệ thống “nghỉ ngơi và tiêu hóa” hoặc “ăn uống và sinh đẻ”. Khi hai nhánh này mất cân bằng sẽ dẫn đến rối loạn hệ thần kinh thực vật, tùy thuộc vào từng loại rối loạn mà biểu hiện thành triệu chứng khác nhau:

• Hệ thần kinh. Rối loạn vận mạch gây đau đầu, bốc hỏa đổ mồ hôi đêm, rối loạn tuần hoàn não, giảm trí nhớ, hay lo âu, buồn bực.
• Tim mạch. Huyết áp tăng – giảm thất thường, nhịp tim thay đổi chậm chạp hoặc không thay đổi kịp thời với các hoạt động thể lực, hụt hơi, đau thắc ngực, thiểu năng mạch vành.
• Hệ tiêu hóa. Làm rối loạn chức năng co bóp của dạ dày, ruột; ăn không ngon; tiêu chảy hoặc táo bón; đầy hơi; gây cảm giác nhanh no khi ăn; buồn nôn/nôn; ợ hơi.
• Hệ tiết niệu. Tiểu khó, tiểu không tự chủ, tiểu không hết, kích thích tiểu tiện khi căng thẳng.
• Hệ bài tiết. Rối loạn tiết mồ hôi (giảm hoặc tăng tiết quá mức), thân nhiệt nóng lạnh bất thường do khả năng điều tiết nhiệt độ bị rối loạn.
• Hệ hô hấp. Hụt hơi, khó thở, tức ngực, tăng khi thay đổi thời tiết hoặc căng thẳng.
• Hệ cơ – xương. Đau nhức xương khớp khi trở trời, thay đổi thời tiết.
• Hệ sinh dục. Rối loạn tình dục, khô âm đạo, khó đạt cực khoái, rối loạn kinh nguyệt.
• Hệ lông – tóc – móng. Rụng tóc, khô da, gãy móng tay, co giãn mạch ngoài da.
• Biểu hiện toàn thân. Mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, đau mỏi cột sống, lo âu, phản ứng sinh học chậm chạp với ánh sáng, khó khăn khi lái xe vào ban đêm.

Điều trị rối loạn thần kinh thực vật ở phụ nữ mãn kinh

Rối loạn thần kinh thực vật cần điều trị dựa vào nguyên nhân và chứng bệnh gặp phải.

• Chứng xanh tím đầu chi. Đây là loại rối loạn thần kinh thường gặp, nhưng khó chẩn đoán do dễ bị nhầm lẫn với bệnh Raynaud. Rối loạn này là do rối loạn nội tiết nên hướng điều trị là phải cân bằng được các nội tiết tố.
  
• Chứng đỏ đầu chi. Triệu chứng thường gặp là có những mảng da màu đỏ tím trên ngón tay do giãn mạch máu. Bệnh thường gây ra đau ngón tay dữ dội và kéo dài. Hiện chưa có thuốc điều trị cơ bản cho chứng bệnh này, thường chỉ dùng thuốc giảm đau
•  Bệnh Raynaud. Chứng bệnh này được đặc trưng bởi các cơn co thắt mạch tại các động mạch, dẫn đến các biểu hiện bên ngoài là da đổi màu theo từng pha co thắt, loét các đầu ngón tay. Để điều trị bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng hydergine mỗi ngày 3 lần x  5 giọt rồi tăng lên thành 3 lần x 20 giọt với liệu trình tháng tùy theo mức độ của bệnh. Trường hợp nặng có thể cần dùng theo đường tiêm. Nếu điều trị bảo tồn không có kết quả thì bác sĩ có thể phải cân nhắc phẫu thuật cắt bỏ dây thần kinh giao cảm.
• Chứng ngón tay và ngón chân chết. Triệu chứng của chứng này là khi gặp lạnh các đầu ngón tay, ngón chân trở nên lạnh ngắt, tái nhợt như của tử thi. Phương pháp điều trị chủ yếu là chống lạnh (dùng tất tay, tất chân và tránh nước lạnh đối với tay chân)
• Bệnh cứng bì. Những rối loạn của bệnh này cũng giống như bệnh Raynaud nên hai loại bệnh này có thể cùng xảy ra trên một người. Bệnh cứng bì thuộc  loại bệnh tạo keo nên hướng điều trị cơ bản là theo hướng đặc trị của tạo keo (ở đây chỉ nói đến điều trị những rối loạn tuần hoàn nặng). Bác sĩ có thể tiến hành thủ thuật cắt bỏ dây thần kinh giao cảm trong giai đoạn sớm.
•  Phù nề thần kinh mạch (chứng phù Quincke). Đặc trưng của chứng này là sự phù nề ban đầu ở mi mắt và mặt. Phù xuất hiện và biến mất nhanh, thoáng qua trong thời gian ngắn. Điều trị thường là tiêm tĩnh mạch calcium, dùng các loại thuốc kháng histamin và quan trọng nhất là hạn chế muối trong chế độ ăn uống.

Nhìn chung, điều trị rối loạn thần kinh thực vật là điều trị các nguyên nhân gây bệnh, hướng điều trị là nhằm thiết lập được sự cân bằng trong hệ thần kinh thực vật. Nhưng đến nay cũng mới chỉ điều trị được triệu chứng chứ chưa điều trị được tận gốc vấn đề. Thuốc thường dùng là: thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau, thuốc tim mạch, thuốc làm giảm tiết mồ hôi, thuốc chữa mất ngủ và rối loạn lo âu, thuốc điều chỉnh nhu động ruột, thuốc bôi trơn âm đạo, vv. Hiện chưa có thuốc làm tăng tiết mồ hôi với trường hợp giảm tiết.

Cùng với đó là kết hợp các phương pháp vật lý trị liệu: xoa bóp bấm huyệt, xông hơi, vv.

Với phụ nữ tiền mãn kinh, hãy chủ động tìm hiểu những kiến thức về thời kì này để hiểu những thay đổi của cơ thể mình. Từ đó giúp loại bỏ những tin đồn không đúng, giúp cho việc đối phó trở nên dễ dàng hơn. Mỗi phụ nữ đều cần kiểm soát được sức khỏe của chính mình để cải thiện chất lượng sống và hơn thế nữa. Chúng tôi sẵn lòng hỗ trợ bạn, hãy để lại bình luận hoặc gọi điện tới số tổng đài của chúng tôi để được các chuyên gia tư vấn giải đáp một cách cụ thể  hơn.

Tai biến mạch máu não là gì?

Tai biến mạch máu não còn được gọi là đột quỵ hay đột quỹ não. Đây là một trường hợp y tế khẩn cấp, xảy ra khi lưu lượng máu đến não đột nhiên bị gián đoán và ngưng trệ. Không có máu lưu thông đến, các tế báo não bắt đầu chết đi dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng như: liệt nửa người, thất ngôn, rối loạn tâm thần, tàn tật kéo dài và thậm chí là tử vong.

Điều đáng lo ngại của căn bệnh này là nó xảy ra một cách đột ngột, không có bất kì một dấu hiệu cảnh báo nào. Vì thế nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, nguy cơ tử vong sẽ rất cao.

Tai biến mạch máu não là hiện tượng máu lưu thông đến não đột nhiên bị chặn lại (Ảnh minh họa)

Nguy cơ tai biến  mạch máu não ở phụ nữ mãn kinh

Tai biến mạch máu não không phổ biến ở phụ nữ tiền mãn kinh nhưng nguy cơ này gia tăng theo độ tuổi. Một số nghiên cứu dịch tễ học dựa trên dân số đã báo cáo các ước tính về tỷ lệ tai biến mạch máu não ở phụ nữ trung niên như sau: Tỉ lệ tai biến ở phụ nữ da trắng độ tuổi từ 45 đến 54 dao động từ 0,58-1,02/1000 người/năm. Tỷ lệ này tăng gần gấp đôi ở phụ nữ từ 55 đến 64 tuổi.

Thời kỳ mãn kinh có liên quan đến sự gia tăng các yếu tố nguy cơ tai biến mạch máu não bởi giai đoạn chuyển đổi mãn kinh có liên quan đến những thay đổi nội tiết tố quan trọng, nhất là sự suy giảm nồng độ estrogen. Estrogen suy giảm 60% trong thời kì này; sau mãn kinh, mức độ tiếp tục giảm trong vòng 1-3 năm. Nhìn chung, nồng độ estrogen giảm từ 7 -10 lần giữa trước và sau mãn kinh. Trong cùng thời gian này, nồng độ androgen lại gia tăng tương đối, sự dư thừa androgen góp phần làm tăng nguy cơ mắc tim mạch ở phụ nữ.

Ngoài ra, quá trình chuyển đổi mãn kinh còn làm phụ nữ gia tăng béo phì ở bụng, tăng triglycerid, tăng cholesterol toàn phần và cholesterol LDL (cholesterol xấu), giảm cholesterol HDL (cholesterol có lợi), tăng đường huyết, tăng BMI và tăng huyết áp. Quan trọng, SHBG thấp (SHBG là một protein được sản xuất bởi gan và liên kết chặt chẽ với các hormon testosterone, dihydrotestosterone (DHT), và estradiol (estrogen)) có liên quan với các yếu tố nguy cơ tim mạch cũng gia tăng trong quá trình chuyển đổi mãn kinh.

Sự tích tụ của các yếu tố nguy cơ này có thể giải thích việc tăng gấp đôi nguy cơ tai biến mạch máu não ở phụ nữ trong 10 năm sau khi mãn kinh.

Ngoài ra, còn một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc tai biến mạch máu não ở phụ nữ mãn kinh:

• Dân tộc. Phụ nữ gốc Phi và Mỹ gốc Tây Ban Nha có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn phụ nữ da trắng.
• Tiền sử y tế của gia đình. Nếu ai đó trong gia đình bạn đã từng gặp tai biến mạch máu não, bạn có nguy cơ mắc tai biến mạch máu não cao gấp hai lần những phụ nữ không có tiền sử gia đình bị tai biến.
• Tiền sử y tế của cá nhân. Nếu bạn đã từng bị tai biến mạch máu não hoặc từng bị thiếu máu cục bộ (TIA) trong quá khứ, bạn sẽ có cơ hội bị tai biến mạch máu não cao hơn.

Thời kỳ mãn kinh có liên quan đến sự gia tăng các yếu tố nguy cơ tai biến mạch máu não (Ảnh minh họa)

Dấu hiệu nhận biết tai biến mạch máu não

• Khó khăn khi nói và hiểu. Nếu bạn đột nhiên cảm thấy miệng tê cứng, mở khó, phải gắng sức mới mở được miệng để nói. Khi nói bị ngọng hoặc ấp úng không thành câu, có trường hợp còn nói linh tinh. Đây có thể là dấu hiệu của tai biến mạch máu não.
• Tê liệt ở mặt, cánh tay hoặc chân. Tê liệt tay chân là hiện tượng tay bạn đột nhiên không cầm nắm được vật, đang làm việc cảm thấy người mất sức. Khi cố gắng giơ cả hai tay lên đầu thì một cánh tay sẽ rơi xuống. Ở mức độ nhẹ thì thấy tay chân vụng về, khó điều khiển. Nếu tê liệt mặc bạn sẽ thấy một bên miệng của mình rũ xuống khi bạn cố gắng mỉm cười, mặt mất cân xứng, méo mặt, nhân trung hơi lệch qua một bên.
  
• Mắt đột nhiên mờ (một bên hoặc cả hai bên); hoặc nhìn hình bị đôi (song thị)
• Đau đầu. Đột ngột đau đầu dữ dội, có thể kèm theo nôn mửa, chóng mặt hoặc thay đổi ý thức
• Rắc rối khi đi bộ. Bạn có thể vấp ngã hoặc chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng hoặc mất phối hợp.

Biến chứng của tai biến mạch máu não

Các biến chứng của tai biến mạch máu não tùy theo từng loại, một số biến chứng thường gặp đó là:

• Thay đổi hành vi: Bị tai biến mạch máu não có thể góp phần gây ra trầm cảm hoặc lo âu. Bạn cũng có thể gặp những thay đổi trong hành vi của mình, chẳng hạn như trở nên bốc đồng hoặc bị thu hút nhiều hơn khi giao tiếp với những người khác.
• Khó khăn về lời nói: Tai biến mạch máu não có thể ảnh hưởng đến các vùng nuốt và đọc trong não. Kết quả là bạn có thể gặp khó khăn khi đọc, viết hoặc hiểu lời người khác.
• Tê hoặc đau: Tai biến mạch máu não có thể gây tê và làm giảm cảm giác ở các bộ phận trên cơ thể. Đôi khi chấn thương não cũng làm ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận nhiệt độ của bạn.
• Tê liệt một bên người
  

Bạn có thể lấy lại các chức năng vận động, nói hoặc nuốt sau một cơn tai biến mạch máu não thông qua phục hồi chức năng. Tuy nhiên, việc này có thể mất rất nhiều thời gian.

Tê liệt một bên mặt do biến chứng tai biến mạch máu não (Ảnh minh họa)

Điều trị tai biến mạch máu não

Điều trị tai biến mạch máu não phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bao gồm đó loại đó là loại tai biến gì và nó kéo dài bao lâu. Bạn đi khám càng sớm sau khi tai biến, bạn càng có nhiều khả năng phục hồi tốt hơn.

Cơn thiếu máu cục bộ não thoáng qua (TIA)

Điều trị TIA bao gồm dùng thuốc để giúp ngăn ngừa tai biến trong tương lai. Các loại thuốc này bao gồm thuốc kháng tiểu cầu và thuốc chống đông máu.

• Thuốc kháng tiểu cầu làm giảm khả năng kết dính các tiểu cầu lại với nhau và gây ra cục máu đông.
• Thuốc chống đông máu là thuốc làm giảm sự tích tụ của các protein đông máu.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị một cuộc phẫu thuật được gọi là phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh. Phẫu thuật này nhằm loại bỏ sự tích tụ mảng bám trong động mạch vùng cổ của bạn – nguyên nhân chính gây tai biến.

Đột quỵ thiếu máu cục bộ

Các phương pháp điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ phụ thuộc vào việc bạn đến bệnh viện ở thời điểm nào của bệnh cũng như lịch sử y tế của bạn.

Nếu bạn nhập viện trong vòng ba giờ sau loại tai biến này, bác sĩ của bạn có thể kê một thuốc được gọi là chất kích hoạt plasminogen mô (tPA). Thuốc này có khả năng hòa tan cục máu đông (thuốc tiêu huyết).

Ngoài ra, các bác sĩ có thể sử dụng các thủ thuật để loại bỏ cục máu đông hoặc kê thuốc chống đông máu cho của bạn.

Đột quỵ xuất huyết

Phương pháp điều trị đột quỵ xuất huyết bao gồm: cố gắng làm ngừng chảy máu trong não và giảm các tác dụng phụ liên quan đến chảy máu não. Bạn có thể được cho uống thuốc để làm giảm áp lực nội sọ. Bạn cũng có thể cần truyền máu để tăng lượng máu đông trong máu nhằm ngừng cơn chảy máu não.

Phòng tránh tai biến mạch máu não

Có nhiều thay đổi trong lối sống bạn có thể áp dụng để làm giảm nguy cơ bị tai biến mạch máu não hoặc ngăn ngừa chứng tái phát. Bao gồm:

• Tăng cường hoạt động thể chất (tập thể dục thể thao đều đặn)
• Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh để duy trì trọng lượng ổn định
• Giảm việc sử dụng rượu
• Không sử dụng các loại thuốc bất hợp pháp được biết là có thể gây ra các cơn tai biến như cocaine và methamphetamine (ma túy đá).
• Dùng thuốc theo quy định để giảm huyết áp và khuyến khích kiểm soát đường huyết
• Tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để biết thêm các biện pháp giúp phòng tránh tai biến mạch máu não.

 Mãn kinh là giai đoạn bất kì người phụ nữ nào cũng phải trải qua, nó đánh dấu những thay đổi cả về thể chất lẫn tinh thần của người phụ nữ. Hãy nắm chắc những kiến thức về giai đoạn này, trong đó có kiến thức về tai biến mạch máu não. Nhận biết những triệu chứng bất thường, nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo hoặc triệu chứng nào của căn bệnh này, hãy tìm sự giúp đỡ ngay lập tức.

Duy trì chuyện “yêu” tuổi mãn kinh (Ảnh minh họa)

Mãn kinh có còn ham muốn không?

Mãn kinh, lượng estrogen trong cơ thể người phụ nữ giảm đi nhiều so với thời kì trước đó. Phần lớn những thay đổi của tuổi mãn kinh không thể nhận thấy bằng mắt thường nhưng những thay đổi này có thể cảm nhận được phần nào.

Về ham muốn tuổi mãn kinh, nhiều người thắc mắc có phải ham muốn của phụ nữ sẽ suy giảm khi bước vào giai đoạn này không. Thực tế thì hầu hết phụ nữ mãn kinh đều gặp hiện tượng khô hạn vùng kín, cơ thể có nhiều sự thay đổi dẫn đến những tự ti trong suy nghĩ, từ đó làm ham muốn cũng suy giảm đi nhiều. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ lại cảm thấy như bước vào thời kì xuân sắc mới khi mãn kinh, họ không còn lo lắng về chuyện con cái, chuyện mang thai hay những vấn đề liên quan đến tài chính nữa, ở họ có sự hồi xuân mạnh mẽ và ham muốn tăng cao.

Khi đã mãn kinh, chuyện đạt cực khoái cũng tốn nhiều thời gian và công sức hơn, đây cũng là một nguyên nhân làm ảnh hưởng đến trải nghiệm tình dục tuổi mãn kinh của phụ nữ.

Duy trì chuyện chăn gối cho phụ nữ mãn kinh

Để duy trì được chuyện chăn gối được bền lâu, chị em trước hết cần có những thay đổi trong suy nghĩ và hành động.

Về suy nghĩ. Hãy gạt bỏ những suy nghĩ tự ti về cơ thể mình, đồng thời bỏ quan niệm rằng quan hệ chỉ dành cho tuổi trẻ đi. Quan hệ vợ chồng là một hành động thể hiện yêu thương bất kể tuổi tác già hay trẻ.

Về hành động. Hãy biết chăm lo hơn đến sức khỏe cũng như ngoại hình của mình bằng cách:

• Lựa chọn cho mình một bộ môn thể thao thích hợp và chỉ luyện tập, có thể chỉ là các bài tập vận động tại chỗ ở nhà. Nếu bạn chưa bao giờ luyện tập, hãy bắt đầu từ những bài tập đơn giản rồi nâng dần độ khó;
• Chú ý hơn đến chuyện ăn mặc của mình, lựa chọn những trang phục phù hợp với vóc dáng và lứa tuổi. Thay đổi kiểu tóc để trông khác biệt và tự tin hơn;
• Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh, chú ý bổ sung canxi và các phytoestrogen.
• Tâm sự cởi mở với chồng về chuyện ham muốn của bản thân để cả hai vợ chồng cùng tìm ra tần suất “yêu” thích hợp.
• Nếu gặp hiện tượng khô âm đạo, có thể dùng thêm gel bôi trơn để việc quan hệ được dễ dàng hơn.
• Chú ý tới quan hệ tình dục an toàn. Bạn đã mãn kinh không có nghĩa là bạn được bảo vệ khỏi STDs, vì thế vẫn cần thực hiện những hành vi tình dục an toàn.

Ngoài ra, phụ nữ tuổi mãn kinh cũng nên sử dụng các sản phẩm giúp cân bằng nội tiết tố, bởi suy giảm nội tiết tố là nguyên nhân chính gây ra tất cả các vấn đề của tuổi mãn kinh. Trước khi sử dụng bất kì sản phẩm nào cần có sự tìm hiểu kỹ lưỡng, hỏi ý kiến của người có chuyên môn, bạn tuyệt đối không nên tự ý mua và sử dụng bất kì loại thuốc cân bằng hormone nào.

Tìm hiểu thêm: Vén màn bí mật chuyện chăn gối và quan hệ tình dục tuổi trung niên

Đau nửa đầu có thể gặp ở những đối tượng nào?

Đau nửa đầu là bệnh mang tính chất di truyền, phổ biến nhất trong các chứng bệnh đau đầu căn nguyên mạch máu, chiếm tỷ lệ 15% các chứng đau đầu chung và chiếm khoảng 6-18% dân số thế giới.

Bệnh có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, nhưng hay gặp hơn ở những người lao động trí óc; gặp ở nữ giới nhiều hơn nam, ¾ các trường hợp đau nửa đầu gặp phải ở phụ nữ. Tính chất, mức độ đau nửa đầu ở nữ giới cũng trầm trọng hơn nam giới.

Mặc dù tỷ lệ thấp hơn nhưng đau nửa đầu có gặp ở trẻ em. Khoảng 4% bênh nhân dưới 15 tuổi bị đau nửa đầu và gần ½ người trưởng thành bị đau nửa đầu đã mắc bệnh từ trước tuổi dậy thì.

Với bệnh nhân đau nửa đầu, dù nam hay nữ thì những yếu tố nội tiết, tâm thần, tiêu hóa, dị ứng có thể đóng vai trò làm bùng lên cơn đau nửa đầu. Ở một số bệnh nhân, cơn đau đầu có thể xảy ra do yếu tố khí hậu, nhất là đợt gió mùa, báo bão, báo mưa…

Dấu hiệu bùng phát cơn đau nửa đầu là gì?

Các triệu trứng đầu tiên, thường xuất hiện trước một ngày hoặc vài giờ báo hiệu có cơn đau nửa đầu sắp diễn ra như:

• Thay đổi về khẩu vị ăn uống: Chán ăn hoặc đột ngột thèm ăn, rối loạn tiêu hóa (chướng bụng, đầy hơi, ngang dạ)
• Thay đổi về khí sắc: trầm cảm hay khoái cảm
• Rối loạn giấc ngủ: mất ngủ, ngủ gà, dễ cáu gắt
• Rối loạn thị giác: bệnh nhân như nhìn thấy một vệt tối có vân tia sáng viền thành hình ngoằn ngèo, lấp lánh. Sau đó những hình ảnh này mất đi để lại một khoảng trống hoặc bệnh nhân có cảm giác như nhìn qua một hình mờ…
• Rối loạn cảm giác: cảm giác kiến bò, mất cảm giác, bàn tay sử dụng khó khăn…
• Rối loạn ngôn ngữ: quên từ, loạn ngôn, bịa tiếng
• …

Cơn đau nửa đầu diễn ra thế nào?

Cơn đau có thể nhanh chóng trở nên dữ dội trong vòng 4-6h, thường bắt đầu bằng cảm giác đau 1 bên đầu, từ thái dương hoặc chẩm rồi lan ra trán, mắt và toàn bộ đầu. Bệnh nhân thấy khó chịu, đau khi chải đầu. Vị trí đau có thể thay đổi nhưng thường đau nặng hơn về một bên với tính chất đau nặng nề, khó chịu, đau nẩy theo mạch đập đồng thời với nhịp tim, đau thấy chội lên trong hộp sọ, thậm chí đau đến mức bệnh nhân có cảm giác như đầu bị bung ra…

Bệnh nhân cần nghỉ trong phòng, yên nặng và tránh ánh sáng vì ánh sáng có thể khiến cảm giác đau đầu trầm trọng hơn. Đau đầu ít khi kéo dài quá 6 tiếng nhưng có một số trường hợp đau kéo dài tới 12-24h. Cơn đau thường giảm sau khi bệnh nhân nôn, đi tiểu nhiều.

Sau cơn đau nửa đầu, bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, đi tiểu nhiều, toát mồ hôi, đau đầu ê ẩm.

Đau nửa đầu ở phụ nữ

Ngoài tỷ lệ phụ nữ bị đau nửa đầu nhiều hơn nam giới thì tính chất đau nửa đầu của phụ nữ cũng trầm trọng hơn. Cơn đau của phụ nữ thường kéo dài hơn và đau mãn tính thường xuyên hơn nam giới.

Các cơn đau nửa đầu nghiêm trọng và thường xuyên thường liên quan đến những thay đổi về nồng độ estrogen. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan mật thiết giữa các hormon với chứng đau nửa đầu, nhưng không phải tất cả các chứng đau nửa đầu đều là do nội tiết tố.

Đau nửa đầu ở thời kỳ kinh nguyệt

Đau nửa đầu kinh nguyệt thường xảy ra tối đa 2 ngày trước hoặc 3 ngày sau khi có kinh nguyệt. 7-19% phụ nữ mắc chứng đau nửa đầu kinh nguyệt trong đó 60% những phụ nữ này cũng bị chứng đau nửa đầu vào những thời điểm khác trong tháng.

Các cơn đau nửa đầu kinh nguyệt có thể khác với các cơn đau nửa đầu diễn ra vào thời gian khác với thời gian đau, mức độ đau trầm trọng hơn và đáp ứng với điều trị kém hơn. Các biến động về nội tiết tố, đặc biệt là lượng estrogen giảm trong thời gian này được cho là yếu tố kích hoạt cơn đau nửa đầu.

Đau nửa đầu kinh nguyệt thường được điều trị bằng các loại thuốc tương tự được sử dụng cho các loại chứng đau nửa đầu khác. Nếu chứng đau nửa đầu kinh nguyệt của phụ nữ nghiêm trọng và không phản ứng với thuốc thông thường thì thuốc tránh thai nội tiết tố có thể được coi là một lựa chọn điều trị.

Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết

Ảnh hưởng của biện pháp tránh thai nội tiết tố đến đau nửa đầu thay đổi tùy từng đối tượng. Một số người nhận thấy họ bị đau đầu ít hơn, trong khi những người khác bị đau nhiều hơn, và một số người thấy không có tác dụng gì cả.

Một số trường hợp, thuốc tránh thai có thể kích hoạt cơn đau nửa đầu đầu tiên của phụ nữ, đặc biệt với trường hợp có tiền sử gia đình bị đau nửa đầu.

Thuốc tránh thai có thể được dùng để điều trị đau nửa đầu kinh nguyệt nặng. Tuy nhiên, cần cân nhắc những lợi ích và rủi ro mà biện pháp này mang lại. Chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ thăm khám trực tiếp.

Thời kỳ mang thai và cho con bú

Một số loại thuốc đau nửa đầu có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và có thể gây hại cho thai nhi. Chính vì vậy, nếu có kế hoạch mang thai hay đã mang thai, phụ nữ cần tới bác sĩ để được tư vấn cụ thể.

Khi mang thai, nồng độ estrogen và Progesteron tăng cao trong suốt thai kỳ. Đó có thể là lý do khiến 60% người mang thai thấy chứng đau nửa đầu của họ cải thiện đáng kể trong ba tháng đầu, và hơn 75% thấy tình trạng đau nửa đầu được cải thiện, thậm chí biến mất trong suốt thời kỳ mang thai của họ. Tuy nhiên, có khoảng 15% các trường hợp chứng đau nửa đầu có biểu hiện trầm trọng hơn trong tam cá nguyệt đầu tiên và khoảng 25% không thấy thay đổi gì. Khi chứng đau nửa đầu vẫn diễn ra trong thai kỳ, bà bầu cần tới bác sĩ để thăm khám cụ thể.

Thông thường, sau sinh bệnh nhân sẽ trở lại dạng đau nửa đầu như trước khi mang thai.

Thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh

Chứng đau nửa đầu thường trầm trọng hơn trong thời kỳ tiền mãn kinh, khi mà nội tiết tố trong cơ thể người phụ nữ biến thiên lên xuống thất thường. Nhưng tỷ lệ mắc chứng đau nửa đầu giảm đáng kể trong thời kỳ mãn kinh, khi kinh nguyệt kết thúc và kích thích tố ngừng biến động.

Chứng đau nửa đầu cải thiện hoặc biến mất hoàn toàn ở 67% bệnh nhân mãn kinh. Phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh tự nhiên thường thấy triệu chứng đau nửa đầu của họ cải thiện đáng kể, trong khi những phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh phẫu thuật thường bị nhiều hơn.

Thời kỳ sau mãn kinh

Tỷ lệ mắc chứng đau nửa đầu giảm rõ rệt sau tuổi từ 60 đến 7,5% ở phụ nữ lớn tuổi. Rất ít người bị đau nửa đầu sau 65 tuổi. Nếu có tình trạng đau nửa đầu thì bệnh nhân cần tới bác sĩ thăm khám để xác định nguyên nhân cụ thể.

Do tính di truyền của đau nửa đầu thường bắt nguồn từ người mẹ nên sẽ tác động lâu dài đến thế hệ mai sau. Chính vì vậy, phụ nữ cần được thăm khám và điều trị kịp thời tại các chuyên khoa thần kinh nếu có hiện tượng đau nửa đầu.

Dự phòng đau nửa đầu thế nào?

Bệnh đau nửa đầu gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống. Bệnh có nguồn gốc sâu xa từ yếu tố di truyền, cho tới nay chưa có phương pháp nào điều trị được khỏi bệnh hoàn toàn. Các phương pháp điều trị hiện nay chỉ nhằm giảm tần số cơn đau, giảm cường độ, giảm số giờ đau mỗi cơn và giảm các triệu chứng kèm theo cơn.

Thưc hiện các biện pháp để phòng tránh cơn đau là việc làm cần được ưu tiên thực hiện. Các biện pháp dự phòng có thể kể tới như:

• Giữ tâm lý thoải mái, tránh lo âu, muộn phiền; hạn chế sử dụng các chất kích thích gây căng thẳng thần kinh
• Không nên làm việc cần hoạt động trí óc quá mức, không lao động quá sức về thể lực
• Giữ phong cách sống lành mạnh: tập thể dục vừa sức hàng ngày; tránh xa rượu, bia, thuốc lá, cà phê, huốc phiện…
• Tránh các tác nhân gây dị ứng
• Tránh gặp các trấn thương, đặc biệt là trấn thương ảnh hưởng tới não bộ
• Ở các bệnh nhân nữ bị đau nửa đầu cần dự phòng cơn đau xuất hiện trong những thời kỳ có sự thay đổi về nội tiết như: thời kỳ đầu dậy thì, thời kỳ hành kinh, thời kỳ tiền mãn kinh.

Đau nửa đầu là bệnh mang tính chất di truyền, gây ra nỗi ám ảnh lớn đối với người bệnh. Quá trình điều trị hiện mới dừng lại ở việc cải thiện triệu chứng. Với những cơn đau nửa đầu nhẹ, có thể sử dụng thuốc giảm đau thông thường để giúp người bệnh vượt qua dễ dàng hơn. Với những trường hợp đau nửa đầu nặng mà dùng thuốc giảm đau không có hiệu quả thì cần tới bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Dự phòng đau nửa đầu bằng cách cải thiện chất lượng cuộc sống là điều cần thiết.

Theo: https://migraineresearchfoundation.org

PGS. Vũ Quang Bích – Bệnh đau nửa đầu và đau đầu từng chuỗi – NXB Y học 2002

Thời kỳ mãn kinh là một sự kiện ảnh hưởng cuộc sống người phụ nữ theo nhiều cách khác nhau, một trong số đó là chứng đau đầu, nhức đầu tuổi mãn kinh. (Ảnh minh họa)

Tổng quan về nhức đầu, đau đầu tuổi mãn kinh

Phụ nữ có thể bị đau đầu, nhức đầu ở nhiều giai đoạn khác nhau trong cuộc đời. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ khi bước vào thời kì mãn kinh – khoảng thời gian từ 2 – 10 năm trước khi mãn kinh nhận thấy họ bắt đầu bị đau nhức đầu nhiều hơn so với trước đây.

Sự phổ biến và đặc điểm của các cơn đau nhức đầu  ở phụ nữ mãn kinh đã được nghiên cứu trong một mẫu số lớn. Mười ba phẩy bảy phần trăm (13,7%) phụ nữ bị ảnh hưởng bởi đau đầu hoặc chứng đau nửa đầu khi bước vào thời kì mãn kinh. 82% phụ nữ đã khởi phát đau đầu trước thời kỳ mãn kinh, trong đó 2/3 được cải thiện khi bước vào thời kì này, số còn lại trở nên xấu đi hoặc không thay đổi. Đặc biệt, những phụ nữ đã trải qua phẫu thuật cắt bỏ buồng buồng trứng thì chứng đau nhức đầu tồi tệ hơn so với những phụ nữ có thời kì mãn kinh sinh lý.

Triệu chứng thường gặp của nhức đầu, đau đầu tuổi mãn kinh

Đau nhức đầu có nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, có thể đau một bên hay đau cả đầu hoặc theo từng vùng khu trú như gáy, trán, chẩm, thái dương, 2 bên mắt, tai, vv.

Cùng với đó là các cảm giác:

• Đau nhói, đau đập trong đầu
• Đau tăng cường với hoạt động thể chất thường quy
• Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh và mùi
• Buồn nôn và nôn
• Bàn tay và bàn chân ướt đẫm

Nguyên nhân gây nhức đầu, đau đầu tuổi mãn kinh

Khi bước vào thời kì mãn kinh, nồng độ estrogen và progesterone của người phụ nữ có sự biến thiên tăng giảm thất thường, sau đó giảm xuống mức thấp khi trải qua thời kỳ này. Sự mất cân bằng estrogen này được biết là ảnh hưởng đến não theo nhiều cách khác nhau, bao gồm cả khởi phát những cơn đau đầu.

Estrogen làm cho các mạch máu giãn ra, còn progesterone khiến chúng co lại. Khi các kích thích tố biến động, các mạch máu bị buộc phải mở rộng và co lại liên tục, dẫn đến đau dữ dội ở đầu.

Các nguyên nhân và nguyên nhân gây đau đầu khác

Mất cân bằng nội tiết tố là nguyên nhân chính gây ra đau đầu, nhức đầu tuổi mãn kinh, nhưng ngoài ra vẫn có những yếu tố khác có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm chứng nhức đầu, chúng bao gồm:

• Đèn sáng, tiếng ồn lớn hoặc mùi hương quá mạnh
• Căng thẳng, lo lắng hoặc thư giãn sau khi căng thẳng
• Thời tiết thay đổi
• Sử dụng quá nhiều rượu, caffein
• Thiếu ngủ hoặc ngủ quá nhiều
• Bỏ bữa ăn hoặc ăn chay
• Ăn các loại thực phẩm có chứa:
  • Nitrates (xúc xích, thịt nguội)
  • Quá nhiều mononatri glutamate (mì chính)
  • Tyramine (phô mai, đậu nành, đậu fava, xúc xích cứng, cá hun khói và rượu vang Chianti)
• Trong số các triệu chứng thuộc chỉ số Kupperman (Kupperman là tập hợp các triệu chứng khó chịu quan trọng nhất liên quan đến thời kỳ mãn kinh), chỉ số lo âu và mất ngủ mới có liên quan đến đau đầu. Như vậy yếu tố tâm lý dường như cũng một đóng một vai trò cơ bản cho chứng đau đầu, nhức đầu tuổi mãn kinh.

Ngoài mất cân bằng nội tiết tố, cũng có những nguyên nhân khác dẫn tới đau đầu (Ảnh minh họa)

Khi nào cần đến gặp bác sĩ

Nếu gặp các triệu chứng đau nhức đầu dưới đây, bạn cần đi gặp bác sĩ:

• Sự xuất hiện của một nhức đầu mới “tồi tệ nhất”
• Đau đầu dần dần xấu đi
• Đau đầu dữ dội hơn bình thường
• Nhức đầu gây ra thức tỉnh từ giấc ngủ
• Đau đầu và cổ cứng cùng với sốt cao
• Lẫn lộn, chóng mặt hoặc yếu đi do đau đầu

Điều trị đau đầu, nhức đầu ở phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh

Nhiều phụ nữ thường lựa chọn một số loại thuốc không kê đơn như aspirin để giảm đau, tuy nhiên đây không phải là một phương pháp điều trị tận gốc, bởi sự mất cân bằng nội tiết tố mới là nguyên nhân kích hoạt đau nhức đầu.

Các chuyên gia thường khuyến cáo phụ nữ nên bắt đầu điều trị đau nhức đầu bằng những phương pháp ít xâm lấn nhất, đầu tiên là thay đổi lối sống. Bao gồm:

• Theo dõi chế độ ăn uống. Những gì bạn ăn có tác động rất lớn đến các cơn nhức đầu của bạn. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra đau đầu khác nhau ở mỗi người, chính vì vậy bạn cần giữ cho mình một cuốn nhật ký thực phẩm. Khi bạn bị đau đầu, hãy ghi lại những thứ bạn đã ăn trong những giờ trước. Theo thời gian, điều này giúp bạn tìm ra các mẫu thức ăn làm bạn bị đau đầu, sau đó bạn có thể hạn chế ăn loại thức phẩm này để xem việc cắt giảm chế độ ăn có giúp bạn cải thiện đau đầu hay không;
• Tập thể dục. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp ngăn ngừa đau nhức đầu. Dù bận đến mấy bạn cũng nên dành 30 phút tập thể dục từ 3-4 lần mỗi tuần. Các lớp bơi lội là lựa chọn tuyệt vời, hoặc không thì đi bộ, chạy bộ cũng là một lựa chọn không tệ. Tuy nhiên đừng tập với cường độ cao ngay lập tức, việc này có thể gây phản tác dụng và kích hoạt các cơn nhức đầu;
• Nâng cao chất lượng giấc ngủ. Bước vào tuổi mãn kinh phụ nữ thường gặp các vấn đề liên quan tới giấc ngủ. Hãy cố gắng nâng cao chất lượng giấc ngủ của mình, đi ngủ và thức dậy vào cùng một khoảng thời gian nhất định. Tạo không gian thoáng mát, nhiệt độ thích hợp để có giấc ngủ ngon hơn;
• Hạn chế căng thẳng, stress. Hãy thử các phương pháp thư giãn như massage, yoga, thiền định hoặc thở sâu để hạn chế các cơn đau đầu. Khi cơn đau nhức đầu xảy ra, bạn có thể thử kỹ thuật xoa bóp, nén nóng hoặc lạnh;
• Tránh các tác nhân gây ra đau đầu đã đề cập ở phần trên.

Thay đổi lối sống là phương pháp được khuyến khích áp dụng đầu tiên để điều trị chứng đau nhức đầu tuổi mãn kinh (Ảnh minh họa)

Cùng với việc thay đổi lối sống, bạn có nên kết hợp với một cách điều trị cụ thể và trực tiếp hơn. Bởi đau đầu ở phụ nữ mãn kinh thường được gây ra bởi sự mất cân bằng nội tiết tốnên phương pháp điều trị hiệu quả nhất là nhắm vào nguyên nhân gốc rễ này. Một số loại thuốc tự nhiên và liệu pháp HRT có thể giải quyết sự mất cân bằng đó.

Liệu pháp HRT. Đối với nhiều phụ nữ, việc sử dụng liệu pháp này để điều trị các triệu chứng mãn kinh có thể giúp ngăn ngừa các cơn đau nhức đầu. Nhưng HRT không hiệu quả đối với tất cả mọi người, liệu pháp này cũng như bất kì phương pháp điều trị nhức đầu nào khác, nó sẽ ảnh hưởng khác nhau đối với từng cá nhân. Một số phụ nữ thậm chí còn gặp các triệu chứng đau đầu tồi tệ hơn sau khi áp dụng liệu pháp này. Nhiều trường hợp khác sau khi ngừng điều trị thì lại đau đầu trở lại.

Hơn thế nữa, với tất cả phụ nữ, liệu pháp HRT  có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, ung thư vú và nhiều rủi ro sức khỏe khác. Thực tế cũng chỉ ra rằng, nhiều năm sau khi ngừng điều trị bằng HRT, nguy cơ ung thư vú vẫn tăng đáng kể. Vậy nên, liệu pháp HRT chỉ được coi như một biện pháp điều trị dự phòng, không được khuyến cáo sử dụng lâu dài trong điều trị đau nhức đầu.

Châm cứu. Đây là một phương pháp thay thế thuốc, sử dụng kim mỏng để kích thích các đường năng lượng của cơ thể. Châm cứu bắt nguồn từ y học cổ truyền Trung Quốc và được sử dụng để điều trị nhiều loại đau, trong đó có đau đầu.

Liệu pháp nhận thức – hành vi. Liệu pháp hành vi được biết đến để giúp một số người đối phó với những cơn đau đầu dữ dội. Phương pháp này sử dụng các kỹ thuật khác nhau để kiểm soát cách cơ thể phản ứng với căng thẳng, căng cơ và thậm chí đau.

Kết hợp CBT với phản hồi sinh học hoặc trị liệu thư giãn giúp nâng cao hiệu quả điều trị (Ảnh minh họa)

Bổ sung dinh dưỡng. Một số vitamin và khoáng chất đã cho thấy thành công trong việc hạn chế tần suất các cơn đau đầu. Vitamin B-2, butterbur và magiê là những kích thích tố có thể phòng ngừa đau đầu. Vitamin D và Coenzyme Q10 cũng có lợi trong việc điều trị. Bạn có thể tham khảo với bác sĩ trước khi thêm chúng vào chế độ của mình, điều này giúp bạn hạn chế những rủi ro khi sử dụng chúng.

Thuốc tự nhiên. Để cân bằng nội tiết tố, việc sử dụng các loại thuốc tự nhiên đang là phương pháp được các bác khuyến cáo sử dụng, bởi nó có thể sử dụng lâu dài và không gây tác dụng phụ cũng như rủi ro sức khỏe nào nếu sử dụng đúng chỉ định.

Đậu nành là nguồn cung cấp phytoesrogen (estrogen thực vật) độc đáo, khác với liệu pháp HRT. Dữ liệu dịch tễ học và lâm sàng cho thấy đậu nành và những sản phẩm từ đậu nành có đóng góp quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe pháp nữ, đặc biệt trong thời kì mãn kinh.

Tuy nhiên, phytoestrogen trong đậu nành cũng làm dấy lên các tranh cãi. Nhiều người lo sợ rằng các hiệu ứng giống estrogen của isoflavone trong đậu nành có thể gây ra những rủi ro không mong muốn giống liệu pháp HRT. Các nghiên cứu với quy mô lớn và đáng tin cậy đã cho kết quả rằng dùng đúng liều lượng khuyến cáo, isoflavone (tức phytoestrogen) trong đậu nành không làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư hay có tác dụng phụ.

Mãn kinh là giai đoạn lão hóa tự nhiên xảy ra ở tất cả phụ nữ, đi kèm với đó là những thay đổi liên quan tới vấn đề sức khỏe cũng như tâm sinh lý. Vì thế đừng quá lo lắng mà hãy chủ động trang bị những kiến thức cần thiết để vượt qua giai đoạn này một các dễ dàng và thoải mái hơn. Mọi vấn đề còn thắc mắc về tuổi mãn kinh cũng như đau đầu, nhức đầu tuổi mãn kinh bạn đọc có thể gọi cho chúng tôi qua số hotline hoặc để lại bình luận để các chuyên gia tư vấn cụ thể hơn.

Bằng cách hiểu rõ hơn về hiện tượng chóng mặt buồn nôn liên quan đến thời kỳ mãn kinh, ban sẽ biết các lựa chọn điều trị tốt nhất cho triệu chứng này. Tìm hiểu thêm về chóng mặt buồn nôn tuổi mãn kinh, các triệu chứng, nguyên nhân của nó và cách điều trị.

Tổng quan về chóng mặt buồn nôn tuổi mãn kinh

Trong thời kỳ chuyển đổi mãn kinh, nhiều phụ nữ trải qua khoảnh khắc chóng mặt đau đầu, chóng mặt buồn nôn, đôi khi những cơn chóng mặt này xảy ra một cách bất ngờ mà không có dấu hiệu báo trước. Chóng mặt buồn nôn được coi là một trong những triệu chứng của thời kì mãn kinh, triệu chứng này làm chúng ta cảm thấy bất ổn, ngay cả sau khi cơn chóng mặt đã đi qua.

Có 3 loại cảm giác chóng mặt điển hình:

• Cảm giác mọi thứ quay cuồng hoặc xoay vòng
• Cảm giác mất thăng bằng
• Cảm giác như thể sắp ngất đi

Các cơn chóng mặt này đôi khi xảy ra là do hậu quả của một triệu chứng mãn kinh khác, như lo âu hoặc hoảng loạn.

Theo lời Mark W. Green, MD – Giám đốc Trung tâm Đau đầu và Đau Y học tại Trường Y khoa Icahn ở Mount Sinai: “Phụ nữ thường than phiền về các cơn chóng mặt buồn nôn khi bước vào tuổi mãn kinh, kể cả những phụ nữ ít gặp hiện tượng này ở giai đoạn trước đó”

Nguyên nhân chóng mặt buồn nôn trong thời kỳ mãn kinh

Các chuyên gia đã tìm hiểu và phát hiện ra một số nguyên nhân có thể dẫn đến hiện tượng đau đầu chóng mặt tuổi mãn kinh.

Sự suy giảm hormone nữ trong thời kì mãn kinh là nguyên nhân cốt lõi của triệu chứng này. Mức độ hormone estrogen và progesterone giảm trong suốt thời kỳ mãn kinh dẫn đến một loạt các triệu chứng, bao gồm cả các cơn chóng mặt buồn nôn và một số triệu chứng dẫn đến chóng mặt buồn nôn.

• Đường huyết. Thay đổi hormone trong thời kì mãn kinh ảnh hưởng đến cách cơ thể phản ứng với insulin. Điều đó làm cho cơ thể khó giữ đường huyết ở mức ổn định. Những thay đổi về lượng đường trong máu có thể khiến bạn dễ chóng mặt và chóng mặt buồn nôn.
• Thay đổi tai giữa. Những thay đổi về kích thích tố nữ được biết là có ảnh hưởng đến tai giữa của bạn. Tai giữa có một vai trò quan trọng đối với cảm giác cân bằng. Vì thế, khi nội tiết tố thay đổi, nhiều phụ nữ cảm thấy sự mất cân bằng, gặp các vấn đế liên quan đến xoang cũng như thính giác.
• Mệt mỏi. Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp trong thời kì mãn kinh, và thật khó để cơ thể hoạt động tốt khi bạn cảm thấy mệt mỏi. Chính vì vậy, mệt mỏi cũng là một nguyên nhân góp phần dẫn tới đau đầu chóng mặt tuổi mãn kinh.
• Nóng bừng. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, những phụ nữ gặp các cơn bốc hỏa nóng bừng thường dễ gặp cảm giác quay tròn, chóng mặt buồn nôn hơn những phụ nữ không gặp triệu chứng này.
• Hệ thần kinh và tim mạch. Những thay đổi về nồng độ estrogen có thể ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch và thần kinh của bạn . Bạn có thể dễ dàng bị chóng mặt khi một hoặc cả hai hệ thống này không hoạt động đúng cách.
• Đau nửa đầu. Nếu bạn có tiền sử đau nửa đầu, điều này có thể làm tăng tỷ lệ gặp chứng chóng mặt buồn nôn hơn khi bước vào tuổi mãn kinh.

Ngoài ra, cũng có những nguyên nhân gây ra chóng mặt buồn nôn mà không liên quan đến thời kì mãn kinh, phổ biến nhất là:

• Mất nước
• Lo âu và các cơn hoảng sợ
• Mắc các bệnh liên quan đến tai giữa như bệnh Meniere, đặc biệt nếu chóng mặt của bạn kèm theo mất thính lực
• Dị ứng hoặc nhiễm trùng xoang
• Huyết áp thấp

Sự suy giảm hormone nữ trong thời kì mãn kinh là nguyên nhân cốt lõi của chứng chóng mặt buồn nôn (Ảnh minh họa)

Điều này có nghĩa là liệu pháp hormon có thể giúp ích cho chứng chóng mặt buồn nôn tuổi mãn kinh?

Liệu pháp thay thế hormone (HRT) có thể giúp làm giảm các triệu chứng mãn kinh, bao gồm cả chóng mặt buồn nôn. Loại điều trị này giúp cung cấp estrogen hoặc progesteron cho cơ thể thông qua thuốc uống hoặc miếng dán, kem bôi, kem xịt, vv.

Phương pháp này có thể thấy hiệu quả một cách nhanh chóng, tuy nhiên nó có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, cục máu đông và đột quỵ. Ở một số phụ nữ, việc sử dụng liệu pháp HRT không mang lại hiệu quả, nó thậm chí còn làm cho chứng chóng mặt trở nên trầm trọng hơn. Vì thế, hãy cân nhắc và thảo luận với bác sĩ thật kỹ trước khi sử dụng liệu pháp này.

Thông thường, phụ nữ có thể kiểm soát các cơn chóng mặt buồn nôn xuất phát từ sự mất cân bằng nội tiết tố bằng những thay đổi về lối sống.

Mẹo về lối sống giúp giảm chóng mặt buồn nôn

• Uống nhiều nước. Uống ít nhất 8 ly nước (2 lít) suốt cả ngày. Tránh soda, rượu và cà phê .
• Ăn nhẹ giữa các bữa ăn. Ăn nhẹ giữa các bữa ăn giúp giữ cho lượng đường trong máu của bạn ổn định. Chọn đồ ăn nhẹ có protein, chẳng hạn như trứng luộc chín, quả hạch và sữa chua; tránh các thực phẩm chế biến sẵn hoặc thức ăn chứa nhiều đường, như khoai tây chiên và kẹo.
• Duy trì lịch ngủ chất lượng. Hãy cố gắng nâng cao chất lượng giấc ngủ của bạn, ngủ đủ giấc và thức dậy vào một giờ nhất định. Để cải thiện giấc ngủ, hãy tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh
• Giảm căng thẳng. Hãy tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, việc này vừa giúp nâng cao sức khỏe toàn thần, vừa giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi. Các bài tập thở, thiền và yoga cũng có hiệu quả trong việc thư giãn đầu óc. Ngoài ra, liệu pháp trò chuyện và tránh căng thẳng cũng rất hữu ích.
• Đứng dậy từ từ sau khi bạn ngồi hoặc nằm xuống. Điều này giúp cho tai giữa của bạn cũng như máu của bạn từ từ thích nghi với việc đứng.

Ngoài ra, để cân bằng hormone một các tự nhiên vào thời kì mãn kinh, bạn cũng có thể sử dụng thêm một số sản phẩm có nguồn gốc từ đậu nành và cây trinh nữ châu Âu. Isoflavone đậu nành và dịch chiết chasteberry giúp cân bằng hormone một cách tự nhiên và không gây phụ thuộc. Hơn thế nữa, chúng cũng không gây một tác dụng phụ đáng kể nào nếu sử dụng đúng chỉ định. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ, những người có chuyên môn trước khi sử dụng các sản phẩm này.

Hãy đi khám nếu những mẹo trên không giúp tình trạng của bạn thuyên giảm; hoặc nếu các cơn chóng mặt làm giới hạn các hoạt động hàng ngày của bạn, gây ra các triệu chứng bổ sung như nôn, hoặc vẫn tiếp tục sau khi mãn kinh.

Mọi vấn đề còn thắc mắc về chứng chóng mặt buồn nôn tuổi mãn kinh, các bạn có thể để lại câu hỏi dưới phần bình luận hoặc gọi điện tới số hotline của chúng tôi để được các chuyên gia tư vấn một cách chi tiết hơn.

Stress là gì?

Stress hay căng thẳng là một phản ứng vật lý của cơ thể trước những áp lực hay những yếu tố có đe dọa đến sự tồn tại lành mạnh của chúng ta, bao gồm cả về thể chất lẫn tinh thần. Stress là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể.

Khi gặp stress, cơ thể giải phóng một hỗn hợp các hormone phức tạp và các hóa chất gồm adrenaline, cortisol và norepinephrine. Thông qua việc giải phóng các kích thích tố này, nó gây ra những biểu hiện liên quan đến cảm xúc, hành vi cũng như thể chất:

Biểu hiện cảm xúc:

• Khó chịu
• Lo lắng hoặc căng thẳng
• Buồn bã
• Chán nản, thờ ơ
• Cảm thấy đánh mất giá trị bản thân

Biểu hiện hành vi:

• Mất tập trung
• Trở nên vô lý trong các quyết định
• Vội vàng, hấp tấp
• Hay quên hoặc trở nên vụng về
• Dễ nổi cáu, trở nên nóng tính
• Rối loạn ăn uống, giấc ngủ
• Muốn sử dụng hoặc sử dụng các chất kích thích (rượu, bia, thuốc, vv)

Triệu chứng thể chất:

• Chóng mặt, đau đầu
• Rối loạn tiêu hóa
• Đổ mồ hôi
• Khô miệng, khó thở hoặc đau ngực
• Căng hoặc đau cơ
• Tim đập nhanh
• Tăng huyết áp
• Gặp các vấn đề liên quan đến tình dục, suy giảm ham muốn

Cuộc sống hiện đại, stress có thể giúp chúng ta tồn tại trong những tình huống  nguy hiểm, chẳng hạn như phản ứng nhanh chóng với một người đang chạy trước xe của chúng ta bằng cách đạp phanh. Tuy nhiên stress mãn tính lại không tốt cho sức khỏe. Nó làm tăng huyết áp và nhịp tim, nhức đầu, trào ngược dạ dày, trầm cảm/lo âu, về lâu dài làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Một số người tin rằng stress mãn tính có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của chúng ta, khiến chúng ta dễ bị bệnh, dễ nhiễm trùng. Ngoài ảnh hưởng đến sức khỏe, stress còn ảnh hưởng tới các mối quan hệ của chúng ta, hiệu quả công việc, ý thức chung về hạnh phúc và chất lượng cuộc sống.

Stress mãn tính có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, đồng thời ảnh hưởng lớn tới các mối quan hệ cũng như chất lượng cuộc sống, công việc (Ảnh minh họa)

Stress thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh

Có rất nhiều nghiên cứu quan tâm đến vấn đề stress thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh.

Như đã nói ở trên, khi gặp stress cơ thể sẽ giải phóng adrenaline, cortisol và norepinephrine. Estrogen là hormone giúp duy trì lượng cortisol, nhưng ở thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh lượng estrogen thay đổi mạnh, điều này có nghĩa là nồng độ cortisol trong cơ thể không được điều chỉnh một cách hiệu quả như trước kia nữa. Đó là lý do khiến phụ nữ giai đoạn này dễ gặp stress hơn.

Ngoài ra, trải qua thời kì tiền mãn kinh – mãn kinh cũng chính là một giai đoạn căng thẳng trong cuộc đời người phụ nữ. Sự thay đổi hormone cũng như gặp các triệu chứng thể chất ở thời kì này rất dễ làm phụ nữ cảm thấy stress, trầm cảm, lo lắng, hoặc cô đơn.

Thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh, phụ nữ rất dễ stress và ngược lại, stress kéo dài cũng có thể khiến phụ nữ bị mãn kinh sớm. Bài tiết cortisol mãn tính là một trong những nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt. Mức cortisol cao có thể dẫn đến vô kinh (ngừng kinh nguyệt). Cortisol dư thừa cũng ức chế sản xuất progesterone, gây mất cân bằng giữa progesterone và estrogen, dẫn đến nguy cơ mãn kinh sớm ở phụ nữ.

Mất cân bằng hormone là một trong những nguyên nhân gây ra stress tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh (Ảnh minh họa)

Quản lý stress ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

Tầm quan trọng của việc quản lý stress

Việc kiểm soát stress là điều quan trọng cho dù bạn đang ở giai đoạn nào trong đời, nhưng trong thời kỳ mãn kinh và mãn kinh, việc kiểm soát căng thẳng là rất quan trọng trong việc giảm thiểu những thay đổi nội tiết gây ra các triệu chứng khó chịu như bốc hỏa và rối loạn giấc ngủ.

Đồng thời, stress mãn tính rất dễ dẫn đến các vấn đề liên quan tới sức khỏe như ta đã nói ở trên. Trên thực tế, 50-60% các vấn đề y tế bắt nguồn từ sự căng thẳng hoặc các sự kiện liên quan đến stress.

Giải pháp cho stress tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh là gì?

• Chia sẻ

Đừng chịu đựng thời kì này một mình, bạn hãy chia sẻ những khó chịu với người thân trong gia đình và đặc biệt là người chồng. Đồng thời, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ một bác sĩ. Nếu không thể, bạn có thể liên lạc với chúng tôi để được các chuyên gia tư vấn và giúp đỡ.

• Không ôm đồm

Phụ nữ nổi tiếng là ôm đồm và đa nhiệm, chính những điều này lại khiến họ dễ gặp stress hơn. Đặc biệt, giai đoạn này chúng ta không còn nhiều năng lượng như thời 20-30 nữa, việc ôm đồm quá nhiều việc rất dễ làm tâm trạng đi xuống. Vì thế, hãy biết nói không với những việc không cần thiết.

• Nghỉ ngơi nhiều hơn, ngủ đủ giấc

Ở giai đoạn mãn kinh, 61% phụ nữ báo cáo các triệu chứng mất ngủ, đây cũng là một trong những nguyên nhân làm gia tăng stress. Chính vì thế, hãy cố gắng sắp xếp cho mình một lịch làm việc và nghỉ ngơi sao cho thật hợp lý. Nếu gặp vấn đề về giấc ngủ, có thể thực hiện một số mẹo giúp ngủ ngon hơn. Nếu vẫn không có hiệu quả, hãy tới gặp bác sĩ để xin lời khuyên.

Hãy nghỉ ngơi nhiều hơn và cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng chất lượng mỗi tối (Ảnh minh họa)

• Dinh dưỡng tốt

Dinh dưỡng tốt và tối ưu hóa việc tiêu thụ các chất dinh dưỡng cụ thể có thể giúp ích đáng kể trong việc duy trì một tâm trạng thoải mái, tránh xa stress. Hãy ghi nhớ một số mẹo nhỏ dưới đây:

– Ăn các loại thức ăn chứa carbohydrates phức tạp như yến mạch, bánh mì nguyên hạt, gạo lứt, và tránh các thức ăn có đường;

– Ăn nhiều rau quả tươi, uống nhiều nước;

– Tránh xa các thực phẩm đã chế biến, được đóng gói sẵn

– Hạn chế các chất kích thích như rượu, cà phê và trà;

– Ăn giới hạn lượng muối, chất béo bão hòa và thức ăn cay.

• Tìm một niềm đam mê

Cảm giác thử một thứ gì đó mới và thú vị có thể giúp giảm stress và bắt đầu một sở thích mới giúp bạn nâng cao tinh thần. Ở độ tuổi này, bạn có thể học khiêu vũ hoặc kịch, tham gia câu lạc bộ sách, tận hưởng nhiều thời gian hơn trong vườn, du lịch  hoặc khám phá nghệ thuật, .v.v.

• Tận hưởng thiên nhiên

Nhiều nghiên cứu cho chúng ta biết rằng thiên nhiên giúp giảm stress, và theo Michael Posner – giáo sư danh dự tại Đại học Oregon: “Việc ngắm nhìn và lắng nghe những âm thanh của thiên nhiên dường như đặc biệt có lợi cho tâm trí chúng ta”. Hiệu suất nhận thức của con người được cải thiện một cách tự nhiên khi hòa mình vào thiên nhiên, thậm chí chỉ cần dành một chút thời gian để nhìn vào hình ảnh của thiên nhiên thôi cũng mang lại những hiệu quả tích cực.

Việc ngắm nhìn và lắng nghe những âm thanh của thiên nhiên đặc biệt có lợi cho tâm trí chúng ta (Ảnh minh họa)

• Tham gia tình nguyện

Dành thời gian giúp đỡ những người kém may mắn hơn là một cách tuyệt vời để giải quyết các triệu chứng mãn kinh khó chịu, bao gồm cả stress. Việc tình nguyện mang đến cho bạn cảm giác “sống có ý nghĩa”, từ đó kích hoạt giải phóng “hormone hạnh phúc”.

• Massage

Hãy thử ngâm mình trong bồn tắm với các loại dầu thơm như hoa oải hương, ylang, hoa cúc, hoặc phong lữ (nếu cần thiết có thể đến spa), đây cũng là một phương pháp thư giãn giúp giải tỏa căng thẳng, stress một cách rất hiệu quả.

• Thử áp dụng một số kỹ thuật giảm stress

– Đi bộ – đây là một hoạt động không chỉ tuyệt vời cho sức khỏe tổng thể của bạn, nó còn rất hiệu quả trong việc kiểm soát stress.

– Kỹ thuật thở. Một phương pháp hiệu quả khác là sử dụng các bài tập thở sâu để giảm stress. Hãy thử bài tập đơn giản dưới đây và thực hành thường xuyên:

• Ngồi trên một chiếc ghế, thẳng lưng, hai chân trên sàn nhà.
• Đặt tay lên bụng
• Từ từ đếm đến bốn khi hít vào qua mũi, cảm nhận vòng bụng tăng lên
• Giữ hơi thở đó trong một giây.
• Sau đó, từ từ đếm đến bốn trong khi thở ra bằng miệng, để cho bụng từ từ giảm xuống
• Lặp lại bài tập này 5 đến 10 lần.

• Tập thể dục đúng

Thể dục thể thao là người bạn tuyệt vời cho sức khỏe, giúp giải tỏa stress, làm tâm trạng thoải mái hơn. Tuy nhiên cần lưu ý rằng tập thể dục cường độ cao có thể làm tăng sản xuất cortisol, vì thế hãy biết cân bằng và tập thể dục sao cho đúng và phù hợp với bản thân.

• Viết nhật ký

Viết cũng là một cách tốt để giải tỏa những cảm xúc không tốt. Nó cũng giúp bạn nhìn nhận tốt hơn xem bạn có đối xử tốt với bản thân không. Vì thế, có thể viết nhật kí nếu bạn có một vài điều không muốn chia sẻ với ai.

Viết nhật kí là một giải pháp không tồi giúp giải tỏa stress (Ảnh minh họa)

Có loại thuốc nào giúp giảm stress không?

Nếu bạn thấy rằng biện pháp khắc phục tại nhà không hiệu quả trong việc làm dịu stress của mình thì bạn nên gặp bác sĩ để được thăm khám.

Bác sĩ sẽ có thể kê toa để điều trị stress tuổi mãn kinh bằng các loại thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc an thần. Tuy nhiên những loại thuốc này gây ra rất nhiều tác dụng phụ. Ngoài ra, liệu pháp HRT đã được sử dụng như một phương pháp điều trị tổng quát cho một loạt các triệu chứng mãn kinh, nhưng phương pháp này cũng gây ra rất nhiều rủi ro sức khỏe cũng như tác dụng phụ.

Ngày nay, để giải quyết các triệu chứng tiền mãn kinh – mãn kinh, các chuyên gia thường khuyên dùng các sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên. Đậu nành và dịch chiết Chasteberry là 2 thành phần chính trong các sản phẩm này, chúng được chứng minh có hiệu quả trong việc cân bằng hormone nữ; giúp giảm tần suất và mức độ của các cơn bốc hỏa và toát mồ hôi; giảm các triệu chứng tâm lý tiêu cực; đồng thời hỗ trợ điều trị loãng xương. Đặc biệt, đậu nành và Chasteberry đều không gây ra những tác dụng tiêu cực nào tới cơ thể, vì thế có thể sử dụng một cách lâu dài để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe phái nữ.