Giảm cân nhiều hoặc vận động quá sức

Giảm cân nhiều hoặc vận động có thể gây mất kinh đột ngột ( ảnh minh họa)

Đây là một lý do không thường xuyên. Nếu chỉ số BMI( chỉ số khối cơ thể) của bạn nhanh chóng bị tụt xuống dưới 18 hoặc 19, bạn có khả năng bắt đầu bị chậm kinh. Mặc dù mất kinh không hoàn toàn bởi BMI. Các bệnh nghiêm trọng như chán ăn và ăn uống vô độ có thể gây chậm kinh. Tình trạng này cũng có thể xảy ra nếu bạn phải tập luyện với cường độ cao liên tục để chuẩn bị cho một cuộc đua hoặc một sự kiện. Khi cơ thể quá căng thẳng, sẽ ngăn ngừa rụng trứng, suy giảm estrogen , không hình thành lớp màng nhầy tử cung lớn và sau đó không có kinh.

Cách tính BMI cho người lớn (trên 20 tuổi):

BMI = (trọng lượng cơ thể)/ (chiều cao x chiều cao)

trọng lượng cơ thể: tính bằng kg;

chiều cao x chiều cao: tính bằng m;

• Dưới chuẩn: BMI ít hơn 18.5
• Chuẩn: BMI từ 18,5 – 25
• Thừa cân: BMI từ 25-30
• Béo – nên giảm cân: BMI từ 30 – 40
• Rất béo – cần giảm cân ngay: BMI trên 40

Căng thẳng

Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng nếu liên tục phải đối mặt với áp lực lớn từ công việc và cuộc sống sẽ gây rối loạn chức năng thần kinh thực vật, ảnh hưởng đến sự điều tiết trong cơ thể làm suy giảm estrogen. Áp lực khiến cho các hormone có chức năng lưu thông máu giảm xuống rõ rệt có thể gây ra các bệnh về dạ dày.

Một biến cố đáng sợ trong cuộc sống có thể gây mất kinh đột ngột vùng dưới đồi. Đây là khu vực đặc biệt của não bộ, vùng dưới đồi là vị trí có nhiều hormone giúp điều tiết chu kỳ kinh nguyệt. Căng thẳng, hoặc đối mặt với áp lực, cú sốc tinh thần quá lớn ảnh hưởng trực tiếp lên vùng dưới đồi.

Bất thường tuyến giáp

Tuyến giáp nằm trên cổ có tác dụng giúp điều tiết chuyển hóa. Tuyến giáp cũng tương tác với nhiều cơ quan khác trong cơ quan trong cơ thể để mọi hoạt động được xảy ra bình thường. Nếu bạn bị mất cân bằng tuyến giáp dưới bất cứ hình thức nào, cho dù đó là thiểu năng hay cường năng tuyến giáp thì đều có thể ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt.

Nếu nhận thấy mình gặp phải các triệu chứng của rối loạn tuyến giáp, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và có phương pháp điều trị kịp thời và phù hợp.

Hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang cũng có thể là nguyên nhân gây mất kinh đột ngột( ảnh minh họa)

Hội chứng buồng trứng đa nang( PCOS) là sự mất cân bằng hormone dẫn đến thiếu hụt rụng trứng, do vậy hàm lượng estrogen, progesterone và testosterone bị thay đổi ở các mức độ khác nhau. Nó có thể khiến bạn mất kinh hoàn toàn hoặc không có kinh thường xuyên. Các triệu chứng PSCOS khác gồm mọc lông ở nhiều nơi như mặt, ngực, khó giảm cân và tiềm ẩn những vấn đề sinh sản.

Các bệnh mạn tính như Celiac đường ruột

Celiac là căn bệnh đặc trưng bởi tình trạng không dung nạp gluten. ” Bất kỳ một căn bệnh mạn tính nào không được điều trị hoặc chẩn đoán đều là tác nhân gây căng thẳng lên cơ thể bạn và có thể gây mất kinh. Celiac có thể là một nguyên nhân như vậy.”

Sử dụng các biện pháp tránh thai

Sử dụng các biện pháp tránh thai cũng có thể là nguyên nhân gây mất kinh đột ngột ( ảnh minh họa)

Mất kinh có thể là một tác dụng phụ vô hại của những biện pháp tránh thai. Một số loại thuốc tránh thai liều thấp sẽ gây kinh nguyệt không đều, tác dụng phụ này vốn không nguy hiểm. Điều tương tự cũng xảy ra với những biện pháp như vòng tránh thai nội tiết, que cấy dưới da tránh thai hoặc tiêm, Cũng cần một thời gian để kinh nguyệt trở lại bình thường nếu bạn ngừng sử dụng các biện pháp tránh thai, thông thường là trong vài tháng.

Mãn kinh sớm

Phụ nữ dưới trong độ tuổi dưới 40 bị suy giảm nội tiết tố một cách đáng kể có nguy cơ bị mãn kinh (suy buồng trứng sớm), cùng với đó là mất kinh, các dấu hiệu gồm những cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi về đêm, khô âm đạo. Khả năng này không cao, do vậy bạn cũng không nên quá lo lắng, hãy đặt thời gian thăm khám bác sỹ định kỳ để có thể có kết quả chính xác.

Tìm hiểu thêm về mãn kinh sớm:

• Những dấu hiệu mãn kinh sớm
• Mãn kinh sớm có ảnh hưởng gì?

Trên đây là một số nguyên nhân gây mất kinh đột ngột mà HRegulator tìm hiểu được. Bạn có thể tham khảo và xem xét tình trạng cơ thể mình đúng với trường hợp nào. Tuy nhiên để chắc chắn, bạn nên nhận được việc khám và tư vấn từ bác sỹ chuyên khoa.

Giai đoạn Hành kinh

Thông thường, thời gian hành kinh sẽ kéo dài khoảng 3-5 ngày với một người khỏe mạnh. Giai đoạn hành kinh gây ra tình trạng mệt mỏi, thiếu sắt và magie. Mục tiêu của giai đoạn này là làm sạch tử cung, do vậy bạn cần hỗ trợ thanh lọc cơ thể.

Đối với các bạn thường gặp các triệu chứng tiền kinh nguyệt hoặc những ảnh hưởng từ ngày hành kinh( đau bụng, đau mỏi lưng, tức ngực,…) thì bạn nên áp dụng chế độ ăn hạt theo chu kỳ – quy định bạn tiêu thụ những loại hạt khác nhau vào những khoảng thời gian nhất định trong tháng nhằm hỗ trợ cân bằng nội tiết.

• Xem thêm: Đau bụng kinh bao lâu ảnh hưởng tới sức khỏe?

Chế độ ăn hạt theo chu kỳ

Hằng ngày, ăn một muỗng hạt cây lanh hoặc hạt bí ngô từ ngày 1 đến ngày 14 theo chu kỳ kinh của bạn. Chúng sẽ giúp hạn chế việc sản xuất ra lượng estrogen dư thừa và cải thiện lượng progesterone, đồng thời hai loại hạt này cũng bổ sung lượng omega-3 cho cơ thể bạn. Vào ngày 15 (giai đoạn hoàng thể), chuyển sang ăn một muỗng hạt hướng dương hoặc hạt vừng mỗi ngày cho đến khi hết chu kỳ kinh nguyệt.

Cần lưu ý là bạn phải sử dụng những loại hạt hữu cơ, tươi, chưa qua chế biến.

Xem chi tiết hơn về chế độ này ở bài viết: Chế độ ăn hạt theo chu kỳ (Seed cycling) giúp cân bằng hormone

Chế độ dinh dưỡng

• Những loại rau lá xanh đậm, quả và hạt, rau biển, chuối và chocolate đen nguyên chất.
• Những thực phẩm giàu EFA như bơ, cá đánh bắt, dầu gan cá, hạt cây gai và natto.
• Uống khoảng 2 lít nước mỗi ngày.
• Thử một loại thuốc cồn ngâm với vỏ cây để trị đau cơ – uống 15 phút/lần cho đến khi các triệu chứng đau lắng xuống.
• Không sử dụng các đồ uống có chất kích thích trong suốt thời gian này và vài ngày trước đó nếu cơn đau có dấu hiệu tăng mạnh.
• Uống trà thảo mộc hoặc nước pha từ lá mâm xôi đỏ và cây tầm ma để giúp cơ thể chống lại những cơn đau và bổ sung chất sắt, magie và vitamin B giúp giảm những triệu chứng kinh nguyệt. Dùng nước pha từ cây tía tô đất giúp bạn có giấc ngủ sâu hơn.

Vận động

Tránh những bài tập thể dục dễ gây chấn thương trong suốt khoảng thời gian này. Bạn chỉ nên đi bộ, tập yoga nhẹ nhàng hoặc những bài tập duỗi đơn giản, tránh những thế đảo ngược trong yoga vì chúng sẽ làm nghịch dòng máu chảy.

Sinh hoạt

Cơ thể làm việc cật lực dẫn đến sự mệt mỏi thường trực trong bạn. Vì vậy, bạn phải đảm bảo ngủ đủ giấc: từ 8-9 tiếng một ngày và tận hưởng những hoạt động thư giãn. Đi massage trước khi chu kỳ kinh bắt đầu là một cách hỗ trợ hữu ích cho vòng tuần hoàn máu. Ngoài ra, việc ăn những thức ăn nóng và giữ ấm trong những ngày kinh cũng là điều cần lưu ý.

Giai đoạn nang trứng

Giai đoạn này bắt đầu ngay sau khi máu ngưng chảy. Đây là lúc lượng estrogen và testosterone tăng lên, niêm mạc tử cung được tái tạo và trứng hình thành. Bạn cần phải chú ý cung cấp dưỡng chất cho cơ thể để quá trình hình thành trứng và tái tạo niêm mạc tử cung diễn ra suôn sẻ.

Chế độ dinh dưỡng

• Thức ăn giàu chất dinh dưỡng với nhiều lượng protein và chất béo tốt cho sức khỏe.
• Ăn rau củ, yến mạch, hạt kê, đậu lăng, cá hồi, trứng, quả và hạt, hàu để bổ sung đủ vitamin và khoáng chất
• Chất béo tốt cho sức khỏe: bơ, dầu bơ và dừa.
• Những thức ăn không gây tăng đột biến lượng đường trong máu.
• Thay thế những loại thực phẩm carbohydrate đơn bằng những loại thực phẩm carbohydrate phức để giảm lượng đường trong máu.
• Duy trì ăn sáng đều đặn
• Uống khoảng 2 lít nước mỗi ngày. ( Uống thêm nước cây tầm ma để tái tạo lại cơ thể)

Vận động

Đây là lúc năng lượng của bạn tràn trề nhất. Vì vậy, nếu bạn có ý định chuyển sang một bài tập cam go hơn, hãy thử ngay lúc này!

Sinh hoạt

Đây là thời điểm lí tưởng để bạn tham gia vào những hoạt động sáng tạo, đổi mới bản thân. Liệu trình massage điều dưỡng sẽ giúp ích cho bạn lúc này.

Giai đoạn rụng trứng

Giai đoạn này thường xảy ra vào giữa chu kỳ của bạn, thường là ngày 14 với hầu hết phụ nữ, nhưng với những người có chu kỳ kinh 32 ngày, nó cũng có thể rơi vào ngày 16. Giai đoạn này chỉ kéo dài khoảng một tuần khi trứng được giải phóng khỏi buồng trứng để đi vào tử cung. Suốt thời gian rụng trứng, bạn có thể cảm thấy cơ thể mình ấm hơn bình thường, bởi lúc này, nhiệt độ cơ thể bạn đã tăng lên khoảng 5 độ.

Nếu bạn đang muốn có thai, đây là thời điểm lí tưởng. Nếu không, hãy sử dụng những biện pháp bảo vệ an toàn. Ngay sau ngày 14, bạn có thể nhận thấy tâm trạng mình đột nhiên tuột dốc nhất thời. Đó là do một lượng lớn estrogen đã bị suy giảm, trong khi progesterone vẫn chưa được kích hoạt.

Chế độ dinh dưỡng

• Cơm, rau và cá nước lạnh.
• Chú ý không để cơ thể bị lạnh, tránh những bữa ăn chỉ có thịt sống.
• Kết hợp ăn song song thức ăn đã qua chế biến và thứ ăn còn tươi
• Tránh những đồ ăn nhiều chất béo vì chúng có thể khiến bạn cảm thấy hơi lờ đờ.
• Dùng củ maca vài ngày trước kỳ rụng trứng và vài ngày sau đó để cân bằng hormone. Cây Shatavari( Thiên môn chùm) sẽ giúp bạn tăng cường sinh lý trong giai đoạn này.

Vận động

Trứng được giải phóng và đi xuống ống dẫn trứng có thể khiến bạn cảm thấy bị tê cứng và đau vùng quanh hông, bụng và lưng dưới. Hãy thử tập những tư thế yoga mở hông như tư thế: ngồi mở rộng hông và nằm mở rộng hông, tư thế ngồi sải rộng chân, người hướng về phía trước, tư thế đốm lửa.

Sinh hoạt

Đây là khoảng thời gian thích hợp mà bạn nên tham gia các hoạt động xã hội, vui chơi và giao lưu với bạn bè, người thân yêu. Massage và bấm huyệt có thể giúp bạn giải tỏa cơn đau, tê cứng.

Giai đoạn Hoàng thể

Giai đoạn này bắt đầu khoảng một tuần sau khi kết thúc giai đoạn rụng trứng và kéo dài cho đến cuối chu kỳ của bạn/ngày bạn lại bắt đầu có kinh. Thành tử cung sẽ tiếp tục dày lên, nhiều máu chảy qua khu vực này tạo ra nhiệt ấm và mang đến những dưỡng chất cần thiết nhất.

Chế độ dinh dưỡng

• Tăng cường protein và chất béo tốt cho sức khỏe vì cơ thể bạn sắp phải làm rất nhiều việc.
• Các thực phẩm cần bổ sung: gạo lứt, cá hồi, rau củ, đậu, củ nghệ, cà-ri, gừng.
• Uống khoảng 2 lít nước mỗi ngày.
• Hạn chế cồn và caffein trong suốt giai đoạn này( các chất kích thích sẽ làm tăng các triệu chứng tiền kinh nguyệt, khiến cơ thể mất đi những dưỡng chất cần thiết cho kì hành kinh sắp đến).
• Sử dụng trà thảo mộc và các loại nước pha hằng ngày (Nước pha từ lá mâm xôi đỏ, thuốc ngâm vỏ cây nếu bạn thường trải qua những cơn đau cơ trước và trong kì hành kinh; Rễ cây ngưu bàng giúp bạn loại trừ lượng hormone dư thừa được sinh ra trong cơ thể từ quá trình khử độc gan; Quả triphala giúp làm sạch và khử độc đường tiêu hóa, ăn triphala vài ngày trước kì kinh để hỗ trợ quá trình bài tiết, giảm táo bón, tăng cường khả năng khử độc cho cơ thể bạn).

Vận động

Lựa chọn những bài tập nhẹ nhàng cho giai đoạn này để giúp cân bằng tinh thần và hormone. Hạn chế tối đa các hoạt động đòi hỏi quá nhiều sức lực.

Sinh hoạt

Giai đoạn này bạn thường sẽ cảm thấy hướng nội nhiều hơn. Hãy lắng nghe tín hiệu này và dành cho bản thân một không gian để tĩnh dưỡng. Tận hưởng những hoạt động thư giãn như massage, thiền và yoga.

Trên đây là 4 giai đoạn quan trọng của chu kỳ kinh nguyệt, Hregulator.net cũng lưu ý giúp bạn những gì nên ăn, nên làm trong từng giai đoạn, bạn chỉ cần đọc và thực hiện theo đúng như vậy thôi, sẽ giúp ích cho bạn đáng kể đó!

Tìm hiểu thêm các bài viết khác trong chủ đề Rối loạn kinh nguyệt:

• Thuốc uống điều hòa kinh nguyệt – Nên hay không?
• Làm thê snào để điều hòa kinh nguyệt?

Các loại thuốc điều trị mụn trứng cá do nội tiết

Trong Tây Y, các phương pháp điều trị mụn do nội tiết giúp xét nghiệm cận lâm sàng, kiểm nghiệm tần suất cường androgen, DHEAS/máu, testosterone tự do và toàn phần, tỉ lệ LH/FSH, siêu âm bụng và siêu âm buồng trứng.

Trên thực tế thăm khám lâm sàng, các bác sĩ da liễu sẽ cần bệnh nhân cung cấp các thông tin về bệnh sử, tiền sử, độ tuổi và biểu hiện da. Đây là cách để bác sĩ biết được mụn xuất hiện do nguyên nhân gì để điều trị với thuốc phù hợp.

Về nguyên tắc, các loại thuốc trong điều trị mụn ở người trưởng thành không khác với điều trị mụn ở tuổi dậy thì. Tuy nhiên, điều trị mụn ở tuổi trưởng thành cần rất nhiều kiến thức và kinh nghiệm, vì da của người trưởng thành nhạy cảm hơn, dễ gây kích ứng, khô da, đỏ da với nhiều loại thuốc bôi. Dưới đây là một số loại thuốc thường được dùng trong điều trị mụn do rối loạn nội tiết.

a) Thuốc ngừa thai: viên ngừa thai Cyproterone Acetate/Ethinyl Estradiol

Thời gian điều trị: vài tháng.

Lưu ý:

• Thuốc có tác dụng phụ như: đau đầu, rối loạn tiêu hóa, trầm cảm, kích động, đau răng, tức vú, giảm nhu cầu tình dục, nám mặt…
• Do đó việc dùng thuốc này trị mụn trứng cá do nội tiết cần phải có sự thăm khám, hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa da liễu.

b) Axit Retinoic

Thời gian điều trị: 12-16 tuần

Tác dụng phụ: chảy máu cam, khô nứt môi, rối loạn tiêu hóa, ngứa, tróc vảy, bong da lòng bàn tay, rụng tóc, …

Lưu ý:

• Nên làm xét nghiệm chức năng gan, công thức máu, lipid máu, trước, trong và sau khi điều trị.
• Phụ nữ sử dụng thuốc tuyệt đối tránh mang thai trong thời gian uống và hai tháng sau ngưng thuốc, bởi thuốc có tác dụng phụ gây quái thai đối với phụ nữ đang mang bầu.

Tìm hiểu thêm về thuốc cân bằng nội tiết tại bài viết: Sử dụng thuốc cân bằng nội tiết tố nữ thế nào cho an toàn

Chăm sóc da bị mụn do rối loạn nội tiết tố

Giữ vệ sinh da mặt sạch sẽ

Lời khuyên từ các chuyên gia da liễu dành cho những chị em bị mụn rối loạn nội tiết là: Nên duy trì thói quen rửa mặt 2 lần/ ngày bằng nước ấm pha muối loãng vào buổi sáng sau khi tỉnh dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Đây là một trong những biện pháp đơn giản để chăm sóc da mụn an toàn không gây kích ứng mà mang lại hiệu quả rõ rệt. Hạn chế trang điểm ở mức tối đa trong quá trình điều trị mụn và tẩy trang thật kỹ nếu trang điểm. Vệ sinh da mặt không sạch sẽ làm cho bụi bẩn dễ tích tụ lại, tắc lỗ chân lông, dẫn đến nổi mụn trứng cá.

Chế độ dinh dưỡng khoa học

Người bị mụn nội tiết nên hạn chế các loại đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, chất kích thích. Thay vào đó, nên bổ sung nhiều rau xanh và trái cây, ngũ cốc nguyên cám trong thực đơn hàng ngày. Chất dinh dưỡng và vitamin phong phú trong các loại rau xanh và trái cây sẽ giúp cho làn da trở nên tươi tắn hơn ngay cả khi có mụn.

Uống đủ nước

Uống đủ lượng nước trong ngày, đặc biệt là các loại nước có thể giúp tăng cường đào thải các độc tố( trong đó có vi khuẩn gây mụn), hỗ trợ chức năng gan như: atiso, chè đắng, thuốc Bắc,…kết hợp với ngủ đủ giấc (ngủ từ 7-9 tiếng/ngày).

Tránh ánh nắng mặt trời

Nên hạn chế việc để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, nhất là những ngày nắng gắt và khi đang sử dụng mỹ phẩm trị mụn có chứa retinoids, bởi nó sẽ khiến cho làn da của bạn bị tổn thương nhiều hơn.

Lời khuyên: Đeo khẩu trang, đội mũ, nón, che ô, sử dụng kem chống nắng dành cho da mụn uy tín… để bảo vệ làn da của bạn.

Không tự ý nặn mụn

Các chị em thường hay có thói quen tự nặn mụn, việc tự nặn mụn, nhất là trực tiếp bằng đầu móng tay có thể làm cho vi khuẩn lây lan và thấm qua các lỗ chân lông khác, gây ra nhiều mụn hơn, khiến tình trạng mụn nặng hơn dẫn tới quá trình điều trị khó khăn hơn.

Lời khuyên: Khi thấy mất tự tin về da mặt xuất hiện nhiều mụn, bạn nên đến các trung tâm da liễu có uy tín để được kiểm tra tình trạng và có sự can thiệp điều trị chính xác và an toàn.

Liệu pháp nội tiết tố trong điều trị mụn nội tiết

Liệu pháp nội tiết tố trong điều trị mụn là phương pháp đưa vào cơ thể các tác nhân làm ức chế sự hoạt động quá mức của androgen, không cho nội tiết tố androgen hoạt động. Do đó làm giảm tác động của androgen lên tuyến nhờn một cách tương đối hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc tân dược điều chỉnh nội tiết tố còn đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác dụng phụ cho sức khỏe.

Phương pháp nội tiết tố trong điều trị mụn hiện nay có thể liệt kê như: Các loại thuốc trị mụn được kê để trị mụn nội tiết tố bao gồm thuốc tránh thai có kết hợp với liều lượng thấp estrogen, các loại thuốc có liều lượng thấp corticosteroid và các loại thuốc kháng nội tiết tố androgen.

Sử dụng các sản phẩm cân bằng nội tiết tố có nguồn gốc thiên nhiên.

Các phương pháp trị mụn tự nhiên tuy có hiệu quả nhưng lại không điều trị tận gốc. Thuốc tân dược tuy có thể loại bỏ được mụn nhưng cũng không có tác dụng điều trị triệt để các loại mụn, hơn nữa lại tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ.

Một giải pháp điều trị mụn do rối loạn nội tiết tố toàn diện cần giải quyết triệt để nguyên nhân gây mụn đồng thời đảm bảo được an toàn cho người sử dụng. Hiện nay có rất nhiều người đã chữa khỏi dứt điểm mụn trứng cá do nội tiết nhờ bộ sản phẩm Hregulator (Sản phẩm được nghiên cứu bởi Probiotec Pharma Pty Ltd – một công ty Dược phẩm nổi tiếng tại Úc).

Hormone giới tính nữ

Hormone quan trọng nhất được tạo ra bởi buồng trứng được gọi là hormone giới tính nữ (steroid giới tính), có hai loại chính là estrogen và progesterone. Buồng trứng cũng sản xuất một số ít hormone nam là testosterone.

Trong tuổi dậy thì, estrogen kích thích phát triển vú, âm đạo, tử cung (tử cung) và ống dẫn trứng (giúp mang trứng đến tử cung) để trưởng thành. Nó cũng đóng một vai trò trong sự tăng trưởng và làm thay đổi sự phân bố chất béo trên cơ thể của một cô gái.

Từ tuổi dậy thì trở đi, LH, FSH, estrogen và progesterone đóng một vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ. Mỗi hormone hoạt động riêng lẻ theo mô hình của nó, tăng và giảm ở các điểm khác nhau trong chu kỳ, nhưng cùng nhau chúng tạo ra một chuỗi các sự kiện có thể đoán trước được.

Một quả trứng (trong số hàng trăm ngàn quả ở mỗi buồng trứng) “chín” (trưởng thành) và được giải phóng từ buồng trứng để bắt đầu cuộc hành trình xuống ống dẫn trứng và vào tử cung. Nếu trứng không được thụ tinh, nồng độ estrogen và progesterone buồng trứng bắt đầu giảm. Nếu không có tác dụng hỗ trợ của các kích thích tố này, niêm mạc tử cung dày lên, trứng sẽ rụng, dẫn đến kinh nguyệt.

Hormone quan trọng nhất được tạo ra bởi buồng trứng được gọi là hormone giới tính nữ (Ảnh minh họa)

Hormone giới tính nữ và từng thời kì

Thời thơ ấu

Chúng ta thường có xu hướng nghĩ rằng kích thích tố chỉ bắt đầu hoạt động ở tuổi dậy thì, tuy nhiên điều này không đúng, kích thích tố có thể ảnh hưởng đến cơ thể chúng ta ngay cả trong thời thơ ấu.

Ở một số trẻ sơ sinh (bao gồm cả trẻ em trai và trẻ em gái) có thể phì đại một hoặc cả hai vú, đôi khi kèm theo cả một chút sữa. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến hiện tượng này, một số cho rằng sự phát triển vú ở trẻ sơ sinh là do kích thích tố nữ (estrogen) trong cơ hể người mẹ đi qua nhau thai trong thai kỳ và kích thích sự phát triển vú ở trẻ; một số khác cho rằng mức độ giảm estrogen của người mẹ trong máu khiến não của em bé tạo ra một loại hormone gọi là prolactin, có khả năng tạo ra một số mức độ nở ngực.

Hiện tượng ngực nở ở trẻ sơ sinh là hiện tượng bình thường, sẽ biến mất sau một vài tuần. Đôi khi hiện tượng này xuất hiện trở lại trong hai năm đầu tiên, lần này là do hormone của đứa trẻ làm ảnh hưởng tới mô vú. Tuy nhiên nó sẽ hoàn toàn biến mất trong thời thơ ấu.

Tuổi dậy thì

Ở tuổi dậy thì , kích thích tố sẽ bắt đầu tạo ra những thay đổi lớn và lâu dài đối với cơ thể của một cô gái. Tất cả các cơ quan cần thiết cho tuổi dậy thì đều có mặt ngay từ lúc mới sinh nhưng cơ thể giữ chúng “luôn tắt” trong nhiều năm, đến tuổi dậy thì, kích thích tố “đánh thức” chúng dậy và bắt đầu gây những ảnh hưởng đến cơ thể, bao gồm:

• Vú to hơn, có hình dạng của bộ ngực của một phụ nữ trưởng thành
• Chiều cao và cân nặng thay đổi
• Mụn trứng cá xuất hiện
• Lông mu và lông nách bắt đầu tăng trưởng đáng kể
• Chu kì kinh nguyệt như là sự tăng trưởng cuối cùng đánh dấu tuổi dậy thì

Từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc, quá trình dậy thì mất ít nhất bốn năm. Nhiều cô gái gặp khó khăn trong việc thích nghi với sự thay đổi của cơ thể, sự khởi đầu của sinh sản, mức độ hỗn loạn của cảm xúc khi bước từ thời thơ ấu đến tuổi vị thành niên.

Nhiều cô gái gặp khó khăn trong việc thích nghi với sự thay đổi của cơ thể khi bước từ thời thơ ấu đến tuổi vị thành niên (Ảnh minh họa)

Nói về các biến động nội tiết tố, mặc dù chúng đã làm nhiều nghiên cứu, thế nhưng hiện nay chúng ta vẫn không biết liệu chúng (các hormone) có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng vật lý và tâm lý mà chúng ta gọi là hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) hay không. Vấn đề một phụ nữ bị đau vú, bụng đầy hơi, đau bụng kinh, khó chịu, tâm trạng xuống dốc và các triệu chứng khác trước khi hành kinh là vấn đề không phải bàn cãi, nhưng liệu đó có phải do biến động hormone hay do thay đổi hóa chất não hay do các vấn đề xã hội và tình cảm hay là sự kết hợp của cả ba vẫn là chủ đề gây tranh cãi. Tuy nhiên tất cả đều đồng ý kích thích tố nữ đóng một vai trò trong việc gây ra những triệu chứng này.

• Đọc thêm: Đau bụng kinh nên làm gì?

Mang thai

Nếu trứng phát hành từ buồng trứng được thụ tinh, người phụ nữ sẽ mang thai, lúc này hormone sẽ có những thay đổi đáng kể.

Sự sụt giảm bình thường của estrogen và progesterone vào cuối chu kỳ kinh nguyệt không xảy ra nữa, vì vậy chu kì kinh nguyệt sẽ không xuất hiện. Một hormone mới – HCG (human chorionic gonadotrophin) được sản xuất bởi nhau thai xuất hiện, kích thích buồng trứng để tạo ra mức estrogen và progesterone cao hơn để duy trì thai kỳ.

Hầu hết các bộ dụng cụ xét nghiệm mang thai được thiết kế để phát hiện HCG trong nước tiểu của người phụ nữ.

Đến tháng thứ tư của thai kỳ, nhau thai là nhà sản xuất chính của estrogen và progesterone. Những kích thích tố này làm cho lớp niêm mạc dày lên, tăng lưu lượng máu lưu thông (đặc biệt là nguồn cung cấp cho tử cung và ngực), giúp thư giãn các cơ của tử cung đủ để cho em bé phát triển.

Progesterone và một hormone khác – relaxin có tác dụng giúp thư giãn dây chằng và cơ bắp. Làm tăng khả năng vận động khớp trong khung chậu để sẵn sàng cho em bé đi qua nó trong khi sinh.

Khi sinh, các kích thích tố khác được đưa vào hoạt động giúp cho tử cung co lại trong và sau khi chuyển dạ, cũng như kích thích sản xuất và giải phóng sữa mẹ.

Hormone nữ đóng một vai trò quan trọng trong việc mang thai (Ảnh minh họa)

Sau khi sinh con

Sau khi sinh mức estrogen và progesterone cũng như các kích thích tố khác giảm mạnh, gây ra một số thay đổi về thể chất.  Tử cung co lại trở lại kích thước ban đầu của nó, cơ sàn chậu và khối lượng máu lưu thông quanh cơ thể trở lại bình thường.

Những thay đổi đáng kể của mức độ hormone cũng có thể gây ra trầm cảm sau khi sinh.

Thời kỳ mãn kinh

Sự thay đổi nội tiết tố quan trọng tiếp theo đối với phụ nữ chính là thời kỳ mãn kinh. Một người phụ nữ được cho là chính thức mãn kinh khi cô ấy không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp.

Tuổi mãn kinh trung bình của một phụ nữ là 52. Nếu thời kỳ mãn kinh xảy ra dưới 40 tuổi, nó được gọi là mãn kinh sớm hoặc thất bại buồng trứng sớm. Người ta ước tính rằng thời kỳ mãn kinh sớm ảnh hưởng đến 1 phần trăm phụ nữ dưới 40 và 0,1 phần trăm phụ nữ dưới 30 tuổi.

Từ 1 đến 10 năm trước khi mãn kinh chính thức, chức năng bình thường của buồng trứng bắt đầu xấu đi. Điều này có thể làm cho chu kỳ kinh nguyệt trở nên ngắn hơn hoặc dài hơn, khá thất thường. Cuối cùng, buồng trứng tạo ra rất ít estrogen, lớp tử cung không thể dày lên được nữa và chu kì kinh nguyệt dừng hẳn.

Sự thay đổi nội tiết tố quan trọng tiếp theo đối với phụ nữ chính là thời kỳ mãn kinh (Ảnh minh họa)

Mặc dù hiếm khi một phụ nữ có thai sau thời kỳ mãn kinh, nhưng điều đó không phải là không thể xảy ra nên lời khuyên thông thường là tiếp tục sử dụng biện pháp tránh thai trong hai năm sau chu kì cuối nếu bạn dưới 50 tuổi và trong một năm nếu bạn trên 50 tuổi .

Đối với hầu hết cuộc đời phụ nữ, estrogen giúp bảo vệ tim và xương, cũng như duy trì vú, bụng mẹ, âm đạo và bàng quang ở trạng thái khỏe mạnh. Do đó, sự mất mát estrogen rõ rệt trong cơ thể ở thời kỳ mãn kinh sẽ ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe; cũng như gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, như: nóng bừng và đổ mồ hôi ban đêm, rối loạn giấc ngủ, thiếu estrogen cũng làm tăng nguy cơ bệnh tim, loãng xương, rối loạn xương. Các vấn đề khác bao gồm: khô âm đạo, khó chịu trong khi quan hệ tình dục , nhiễm trùng nước tiểu tái phát và tiểu không kiểm soát. Sự suy giảm này cũng có thể góp phần vào trầm cảm tuổi mãn kinh, khó chịu và tập trung kém.

Nhưng đừng lo lắng, đây là giai đoạn bình thường mà bất cứ phụ nữ nào cũng phải trải qua, phương pháp điều trị như liệu pháp thay thế hormone (HRT) có thể mang lại hiệu quả. Các loại thuốc khác cũng có thể được sử dụng để ngăn ngừa những vấn đề sức khỏe, ví dụ như nếu một người phụ nữ có nguy cơ gia tăng đáng kể phát triển bệnh loãng xương trong tương lai, có một số loại thuốc giúp làm giảm nguy cơ này.

Kết luận

Như vậy, từ lúc còn nằm nôi đến tận khi xế chiều, kích thích tố nữ đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của mọi phụ nữ. Chúng hình thành cơ thể chúng ta (hoàn toàn theo nghĩa đen) cũng như tạo ra một số sự kiện quan trọng nhất, từ mang thai và sinh con đến thời kỳ mãn kinh.

Thanh xuân là một thời điểm đẹp mà con người ta ai cũng muốn níu giữ, đặc biệt là đối với phụ nữ (Ảnh minh họa)

Nội tiết tố nữ là gì?

Estrogen là một danh từ sử dụng chung cho 3 chất, đó là: estron, estradiol và estriol. Cả ba cùng được tiết ra từ buồng trứng. Estrogen là hormone sinh dục nữ  – yếu tố quyết định tạo nên sự mỹ miều cho vóc dáng người phụ nữ, thúc đẩy sự phát triển của cơ quan sinh dục nữ và giữ gìn những đặc trưng của giới tính nữ. Phụ nữ thường có hàm lượng nồng độ Estrogen dao động trong khoảng 50 pg/ml – 400 pg/ml.

Xuất hiện trong quá trình mang thai của người phụ nữ, Estriol được sản sinh ở nhau thai.
Được sản sinh từ nang buồng trứng, Estradiol đóng vai trò là một hormone giới tính chính ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, ảnh hưởng tới sự hình thành những đặc điểm nữ tính và chức năng sinh sản. Bên cạnh đó, estradiol còn giữ vị trí quan trọng đối với sự phát triển xương ở phụ nữ và liên quan đến một số vấn đề về phụ khoa như viêm màng trong dạ con, u xơ hoặc nặng hơn là ung thư ở nữ giới.

Estrone có ở khắp nơi trong cơ thể và là estrogen duy nhất xuất hiện với số lượng lớn ở phụ nữ sau mãn kinh.

Vai trò của nội tiết tố nữ

Estrogen đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống tình dục của người phụ nữ, là nguồn cội của nữ tính, sắc đẹp và hạnh phúc của phái đẹp.

Ba vai trò chính của Estrogen, cũng chính là ba yếu tố giúp phái đẹp có một thanh xuân tuyệt vời đó chính là: sức khoẻ, sinh lý và sắc đẹp.

Sức khoẻ: Nội tiết tố nữ Estrogen đóng vai trò quan trọng đối với sức khoẻ bởi việc bảo vệ tim mạch, giảm thiểu nguy cơ tăng huyết áp, ngăn cản quá trình lão hoá giúp cho giấc ngủ ngon, trí nhớ tốt, tinh thần vui vẻ, sảng khoái.
Bên cạnh đó, còn có tác dụng gắn kết canxi vào khung xương cùng với đó là lưu giữ canxi trong xương, góp phần chống tiêu xương, ngăn ngừa loãng xương và hạn chế mất xương.

Sinh lý: Estrogen ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của các cơ quan sinh dục nữ , quyết định sự ham muốn của phụ nữ trong “chuyện vợ chồng”. Khi niêm mạc âm đạo phát triển, tại đó chứa nhiều glycogen giúp cho môi trường âm đạo chống nhiễm khuẩn bởi trạng thái axit. Progesteron cùng với niêm mạc tử cung hình thành nên chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.

Sắc đẹp: Estrogen được sản sinh tự nhiên từ buồng trứng, mang đến một vóc dáng thon gọn, quyến rũ, nữ tính khác biệt với nam giới, có lượng nước cần thiết trong cơ thể, khiến làn da luôn căng bóng, hồng hào do việc phân bổ mỡ dưới da đều đặn, vòng một căng tròn, mái tóc óng mượt, chắc khỏe,…

Những dấu hiện của sự mất cân bằng nội tiết tố thường gặp

Một vài thay đổi về kinh nguyệt và chu kỳ kinh: Kinh nguyệt không đều, khi có khi mất hoặc mất hẳn trong khoảng thời gian dài, rồi bỗng một ngày “mưa gió” có lại thì rất ít hoặc vô cũng nhiều( tưởng như xảy thai), lượng huyết kinh chảy ra sẽ giảm dần theo chu kỳ. Chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn lúc ngắn, lúc dài, có thể vô kinh và dẫn đến mãn kinh sớm.

Những dấu hiệu rối loạn về thần kinh: Phần lớn các biểu hiện rối loạn nội tiết tố đều cho thấy rằng phụ nữ có tâm trạng không ổn định, lo lắng buồn phiền, dễ nổi nóng, tim đập nhanh, huyết áp tăng cao, tâm tính thay đổi và bất ổn nhẹ về tâm lý.

Giảm ham muốn tình dục là một biểu hiện của mất cân băng nội tiết tố nữ ( Ảnh minh hoạ)

Một số thay đổi ở cơ quan sinh sản: Buồng trứng, cổ tử cung, âm đạo nhỏ lại và mất dần độ đàn hồi. Chất nhờn âm đạo không tiết ra được hoặc rất ít. Điều này thường gặp phải đối với các phụ nữ đau, rát khi quan hệ. Lâu dần dẫn tới mất cảm giác và giảm ham muốn, gây ảnh hưởng tới cuộc sống vợ chồng.

Thay đổi về cấu trúc da: Da trở nên khô,nhăn nheo mất dần tính đàn hồi, các nếp nhăn và hiện tượng chảy sệ bắt đầu xuất hiện cùng với đó là vết nám, sạm da, đồi mồi, tàn nhang ngày càng nhiều.

Biểu hiện của loãng xương: tê mỏi chân tay, đau nhức xương khớp là dấu hiệu của rối loạn nội tiết tố đi kèm với loãng xương.

Về toàn thân: Tuyến bã nhờn, mồ hôi giảm hoạt động dẫn đến tình trạng tóc khô xơ, gãy rụng, ngả màu trắng bạc. Mỡ tập trung nhiều ở vòng bụng, vòng một không còn săn chắc, chảy sệ, vóc dáng xồ sề. Estrogen giảm mạnh dẫn tới một số hệ quả bất ổn như đổ mồ hôi đêm, thân nhiệt cơ thể thay đổi không ổn định, mất ngủ (đọc thêm bài viết thời kỹ mãn kinh ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào) , tiểu đêm, dẫn tới tâm lý bực dọc, dễ cáu gắt, thường xảy ra vào thời kỳ mãn kinh và tiền mãn kinh. Ngoài ra còn nhiều khả năng mắc các bệnh lý về tim mạch, loãng xương, xốp xương.

Giải pháp bổ sung và cân bằng nội tiết tố nữ:

Các chuyên gia khuyên rằng, chị em phụ nữ hãy bổ sung estrogen ngay khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên của sự mất cân bằng. Một trong số cách phổ biến nhất là thường xuyên sử dụng estrogen tự nhiên từ thực phẩm ăn hàng ngày.Không khó để tìm thấy những sản phẩm giàu estrogen trong tủ lạnh của chúng ta: quả lựu, cà, các hạt họ đậu, hạt lanh, hạt mè, tỏi và các chế phẩm từ đậu tương như đậu phụ, sữa đậu… Bổ sung dinh dưỡng bằng thực phẩm chứa chất xơ, ít béo như: bơ, cải xoăn, rau bina, măng tây, củ cải đường, ngũ cốc nguyên hạt, cà chua, kiwi, chuối, ngô, các loại thịt nạc, … rất tốt trong việc tăng cường estrogen cho cơ thể.

Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng Liệu pháp thay thế hormone( Thuốc xịt mũi, viên nén hoặc viên nang, qua đường uống, gel bôi da, miếng dán da, kem bôi âm đạo hoặc viên đặt âm đạo để giải quyết khô và đau khi quan hệ tình dục, vòng đặt âm đạo…). Tuy nhiên vì những rủi ro sức khỏe mà nó cần được phải được cân nhắc thật kĩ trước khi sử dụng.

Một trong những loại thuốc giúp bổ sung estrogen thực vật là H-Regulator. Sản phẩm có thành phần chính là isoflavone đậu nành và dịch chiết cây vitex, có hàm lượng estrogen thảo dược là 80mg, đây là mức vừa đủ để phát huy tác dụng và an toàn trong quá trình sử dụng. Các biểu hiện của mất cân bằng nôi tiết tố thường sẽ được cải thiện sau 2 tuần sử dụng.

Bổ sung estrogen hàng ngày từ thực phẩm tự nhiên ( Ảnh minh hoạ)

Ngoài ra, một chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học và thường xuyên luyện tập thể dục hàng ngày cũng giúp duy trì và bổ sung lượng estrogen cần thiết cho cơ thể. Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, du lịch, dã ngoại, tránh xa stress, căng thẳng… Đó cũng chính là bí quyết giữ gìn tuổi xuân vô cùng hiệu quả của chị em.

Do chế độ ăn uống

Nếu phụ nữ có vài tháng mà chế độ ăn uống của họ thực sự tồi tệ, nó sẽ làm ảnh hưởng tới chu kì kinh nguyệt. Một nghiên cứu về các cô gái ở độ tuổi đi học cho thấy rằng: Những học sinh nữ ăn nhiều đồ ăn vặt bị các triệu chứng PMS nhiều hơn.

Các chất dinh dưỡng có tác dụng tốt trong chu kì của bạn là canxi, omega-3. Chúng có tác dụng giảm các triệu chứng đau đớn (như cương đau ngực hay đau bụng kinh).

Chế độ ăn uống có ảnh hường tới chu kì kinh nguyệt của bạn (Ảnh minh họa)

Do tuổi tác

Trong những năm đầu khi bắt đầu có chu kì kinh nguyệt, các bạn nữ dễ gặp hiện tượng rối loạn kinh nguyệt hoặc đau bụng kinh nguyên phát (một trong những triệu chứng kinh nguyệt phổ biến nhất). Khi chúng ta già đi, chu kì kinh nguyệt lại trở nên thưa hơn và ngắn hơn.

Đau bụng kinh nguyên phát là đau bụng kinh không phải do bệnh tật mà do sinh lý. Có thể hạn chế bằng một số biện pháp an toàn tại nhà, tham khảo thêm bài viết Đau bụng kinh làm sao hết để biết 8 phương pháp an toàn giúp giảm đau bụng kinh nguyên phát. Ngoài ra, để điều trị đau bụng kinh, bạn cũng có thể sử dụng một số loại thuốc có nguồn gốc từ thiên nhiên với thành phần gồm chasteberry và isoflavone. Lưu ý rằng cần lựa chọn những sản phẩm rõ nguồn gốc và hỏi ý kiến của bác sĩ hay những người có chuyên môn trước khi sử dụng.

Không tập thể dục hoặc bạn tập thể dục quá nhiều

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng hoạt động thể chất có ảnh hưởng tới PMS. Những phụ nữ không tập thể dục thường trải qua chu kì kinh nguyệt tồi tệ hơn những phụ nữ tập thể dục. Tuy nhiên, việc tập thể dục quá mức cũng sẽ ảnh hưởng tới chu kì, nó có thể làm chu kì của bạn biến mất, do tập thể dục với cường độ cao làm ảnh hưởng đến vùng dưới đồi.

Không tập thể dục hoặc tập thể dục với cường độ cao cũng có thể ảnh hướng tới kinh nguyệt (Ảnh minh họa)

Trọng lượng cơ thể

Thực tế cho thấy, những phụ nữ thừa cân có xu hướng trải qua chu kì tồi tệ hơn và có nhiều giai đoạn bất thường hơn. Nguyên nhân của vấn đề này là do các yếu tố hormone, chẳng hạn như lượng insulin và estrogen.

Có vấn đề bất thường ở tử cung

Chu kì kinh nguyệt sẽ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bệnh lý trong tử cung. Chẳng hạn như lạc nội mạc tử cung, polyp tử cung có thể làm chu kì kinh nguyệt diễn ra một cách đau đớn hơn và nặng hơn bình thường. Các hội chứng chuyển hóa như hội chứng buồng trứng đa nang cũng có thể gây ra các chu kì bất thường và kéo dài, chảy máu quá mức.

Một số phụ nữ dường như trải qua chu kì rất thoải mái, nhưng một số khác thì lại không. Có nhiều nguyên nhân gây ra “một chu kì kinh tồi tệ”, điều quan trọng là bạn cần nắm được các kiến thức về chu kì kinh nguyệt của mình và cần đi khám khi gặp các hiện tượng bất thường để kịp thời phát hiện và điều trị.

Ngưng hút thuốc

Mọt nghiên cứu 10 năm từ 3000 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cho thấy, những phụ nữ hút thuốc có nguy cơ phát triển các triệu chứng PMS trung bình đến nặng cao gấp đôi những phụ nữ không bao giờ hút thuốc. Mặc dù lý do chính xác sau phát hiện này là không rõ ràng nhưng tránh hút thuốc hoặc bỏ thuốc lá có thể cải thiện, thậm chí là ngăn ngừa PMS.

Hoạt động thể chất

Nhiều phụ nữ nhận thấy rằng tập thể dục giúp giảm bớt những triệu chứng tâm lý trong thời kỳ PMS (như lo lắng, buồn rầu – hai triệu chứng tâm lý thường gặp nhất trong PMS).

Hãy đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày hoặc chạy bộ, nhảy, tập aerobic. Lưu ý khi đến chu kì, bạn không cần tập quá nhiều, chỉ cần hoạt động một cách nhẹ nhàng.

Hoạt động thể chất không chỉ giúp quản lý PMS mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe (Ảnh minh họa)

Thay đổi chế độ ăn uống của bạn

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn tới chu kì của bạn. Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm giảm các triệu chứng PMS. Hãy tăng cường ăn các loại trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt; cắt giảm đường, chất làm ngọt nhân tạo, chất béo và muối. Các carbohydrate phức hợp trong ngũ cốc nguyên hạt đóng góp vào phản ứng dây chuyền hóa học, nó hỗ trợ tăng cường tâm trạng của bạn, đẩy lùi những cảm xúc tiêu cực.

Bạn sẽ được hưởng lợi từ những thay đổi trong chế độ ăn uống không chỉ trong thời gian hành kinh mà còn trong tất cả những khoảng thời gian còn lại.

Giảm bớt sự thèm muốn

Trong thời gian hành kinh, nhiều phụ nữ cảm thấy thèm ăn một số loại đồ ăn không lành mạnh, thường là các loại đồ ngọt hoặc các món ăn mặn nhẹ (hamburger hoặc khoai tây chiên). Ăn quá nhiều các loại đồ ăn này có thể làm tăng các triệu chứng PMS và nhiều hậu quả không lành mạnh khác. Vì thế hãy giảm bớt sự thèm muốn của mình bằng cách ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt, carbohydrates phức hợp trong ngũ cốc nguyên hạt giúp bạn kiểm soát những cơn thèm ăn bằng cách giữ cho mức đường huyết trong cơ thể ở mức ổn định.

Hạn chế rượu và Caffeine

Rượu và caffein đều ảnh hưởng tiêu cực đến PMS. Vì thế hãy hạn chế đồ uống có cồn, cũng như thực phẩm và đồ uống có chứa caffein (cà phê, trà, ca cao và thậm chí cả sô-cô-la) trong suốt chu kỳ của bạn. Một số ít phụ nữ cảm thấy cảm giác thèm rượu của họ mạnh hơn trong PMS hoặc PMDD (rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt), vì thế nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc cắt giảm một trong các chất này, hãy nhờ sự trợ giúp từ bác sĩ.

Rượu và caffein đều ảnh hưởng tiêu cực đến PMS (Ảnh minh họa)

Thư giãn

“Chỉ cần thư giãn, bạn sẽ giảm các triệu chứng PMS” – câu nói này thật đơn giản nhưng để thực hiện lại là một việc khó khăn. PMS bao gồm cả các triệu chứng tâm lý, khiến bạn lo lắng và căng thẳng, vì thế bạn nên học một số kỹ thuật thư giãn. Tham khảo các bộ môn như yoga, hít thở sâu hoặc thiền định rồi chọn cho mình một bộ môn thích hợp.

Sử dụng thuốc

Có một số loại thuốc không kê toa có thể làm giảm các triệu chứng PMS. Tuy nhiên hãy thận trọng khi sử dụng các loại thuốc tân dược này, nếu sử dụng không đúng có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Hiện nay, các bác sĩ thường khuyên dùng các sản phẩm thuốc có nguồn gốc từ tự nhiên với thành phần chính là isoflavone và chasteberry. Đây là các sản phẩm từ tự nhiên nên không gây tác dụng phụ.

• Chasteberry được chiết xuất từ quả cây trinh nữ châu Âu có tác dụng làm giảm những bất thường của chu kì kinh nguyệt, làm giảm những khó chịu của giai đoạn tiền kinh nguyệt và làm giảm các triệu chứng đau (cương đau ngực, đau bụng kinh, vv) của thời kì này. Ngoài ra, nó còn có tác dụng hoạt hóa thụ thể Dopamin D2 làm giảm các biểu hiện khó chịu của hội chứng PMS.
• Isoflavone mà một phytoestrogen có khả năng điều hòa hormone nữ trong cơ thể.
  

Tuy  nhiên trước khi sử dụng bất kì sản phẩm nào bạn cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, sử dụng các sản phẩm rõ nguồn gốc, rõ xuất xứ. Tuyệt đối không dùng các sản phẩm trôi nổi tràn lan.

Các bài viết về chuyên đề đau bụng kinh nguyệt do PMS dưới đây có thể hữu ích cho các bạn.

• Đau bụng kinh làm sao hết? 8 giải pháp an toàn
• Đau bụng kinh nên uống thuốc gì? Những lưu ý khi sử dụng thuốc chữa đau bụng kinh

Nguyên nhân đau bụng kinh dữ dội

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến đau bụng kinh dữ dội, trong đó thường gặp là:

Do yếu tố thần kinh

Nhiều người bị nhạy cảm với các hiện tượng đau, vì thế khi gặp những triệu chứng dù rất nhẹ của đau bụng cũng cũng làm họ cảm thấy vô cùng đau đớn và khó chịu. Vấn đề này tưởng chừng đơn giản nhưng lại ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, làm tình trạng đau bụng kinh trở nên đáng sợ hơn.

Do các yếu tố bất thường ở tử cung

Tử cung là cơ quan trực tiếp có liên quan đến chu kì kinh nguyệt, vì thế những cơn đau bụng kinh dữ dội có thể là dấu hiệu cảnh báo rằng tử cung đang có vấn đề. Một số nguyên nhân thường gặp ở tử cung gây đau bụng kinh dữ dội đó là:

• Lạc nội mạc tử cung
• Viêm vùng chậu
• Mắc các bệnh phụ khoa
• Viêm nội mạc tử cung
• U xơ tử cung
• …

Do di truyền

Theo một số nghiên cứu thống kê, những phụ nữ có mẹ bị đau bụng kinh có khả năng mắc bệnh đau bụng kinh cao hơn những người khác.

Do môi trường

Ngoài ra nếu bạn sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khí độc hại hoặc làm việc quá lâu trong điều kiện nhiệt độ thấp cũng có thể dẫn tới những cơn đau bụng kinh dữ dội.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên hiện tượng đau bụng kinh dữ dội (Ảnh minh họa)

Không thể coi thường hiện tượng đau bụng kinh dữ dội

Vậy như chúng ta đã thấy, đau bụng kinh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của bác sĩ thì đau bụng kinh dữ dội thường là dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung. Lạc nội mạc tử cung là hiện tượng lớp niêm mạc của tử cung thay vì nằm trong tử cung lại phát triển bên ngoài, di chuyển đến các cơ quan như bàng quang, bụng hay thậm chí là buồng trứng.

Ngoài dấu hiệu đau bụng kinh dữ dội, lạc nội mạc tử cung còn kèm theo các triệu chứng khác:

• Đau khi quan hệ tình dục
• Rối loạn đại tiểu tiện
• Ra máu nhiều

Lạc nội mạc tử cung nếu không được điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:

• Vô sinh hoặc khó thụ thai
• Ung thư buồng trứng

Vì thế nếu gặp hiện tượng đau bụng kinh dữ dội, chị em không được phép chủ quan và chờ xem. Hãy đi khám để bác sĩ tìm ra nguyên nhân chính xác và kịp thời chữa trị.

Đối với các cơn đau bụng kinh nguyên phát, bạn có thể giảm đau bụng kinh bằng một số phương pháp như uống thuốc (do bác sĩ chỉ định) hoặc áp dụng một số phương pháp khắc phục tại nhà. Xem thêm các bài viết nhằm giúp giảm đau bụng kinh một cách an toàn:

• Đau bụng kinh làm sao hết? 8 cách giúp giảm đau bụng kinh tại nhà
• Ăn gì giảm đau bụng kinh

Ngoài ra, các bạn cũng có thể tham khảo và sử dụng thêm sản phẩm HRegulator. Đây là sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược thiên nhiên với thành phần chính là Isoflavone đậu nành và Chasteberry. HRegulator có tác dụng điều hòa hormone nữ một cách tự nhiên, giúp giảm đau bụng kinh và giảm các biểu hiện khó chịu của triệu chứng PMS.

HRegulator có nguồn gốc thảo dược và đã được nghiên cứu một cách kỹ lưỡng, vì thế các bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng mà không lo đến tác dụng phụ. Tìm hiểu chi tiết hơn về sản phẩm TẠI ĐÂY.

Những thực phẩm nên tránh khi đang “đèn đỏ”

Thực phẩm chứa sữa

Hạn chế tiêu thụ đồ ăn chứa sữa trong ngày đèn đỏ( ảnh minh họa)

Nếu bạn gặp hiện tượng đau bụng kinh đi ngoài thì không nên uống sữa hoặc tiêu thụ các sản phẩm chứa sữa (như sữa bò, phô mai, bơ, vv). Sữa tác động tới quá trình hấp thụ magiê trong cơ thể, làm tình trạng đi ngoài nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, có những người mắc hội chứng không dung nạp lactose, khi uống sữa sẽ  bị tiêu chảy, đi ngoài, đau bụng.

Đồ uống có caffein

Trong thời kì này nếu sử dụng đồ uống có chứa caffein sẽ khiến cảm giác đau của bạn nhiều hơn, tinh thần không ổn định và gây tâm lý phiền muộn. Caffeine cũng làm tiêu hóa một lượng lớn vitamin B và làm rối loạn quá trình trao đổi chất, chuyển hóa đường trong cơ thể.

Không nên sử dụng cà phê trong những ngày “đèn đỏ” (Ảnh minh họa)

Đường

Đường làm tiêu hao vitamin B và khoáng chất trong cơ thể, kích thích dạ dày nạp thêm những thực phẩm chứa đường. Điều này rất dễ làm bạn “nghiện đường”.  Tiêu thụ đường trong những ngày “đèn đỏ” là gia tăng lượng đường trong máu, ảnh hưởng tới tâm trạng. Vì thế hãy tránh ăn các loại thực phẩm nhiều đường như bánh ngọt, kẹo trong những ngày này.

Rượu

Phụ nữ nên loại bỏ rượu trong những ngày kinh nguyệt( ảnh minh họa)

Rượu cũng làm tiêu hao vitamin B và khoáng chất. Tiêu thụ quá nhiều rượu và lạm dụng rượu sẽ khiến quá trình chuyển hóa đường và trao đổi chất bị phá hoại. Vì thế, đừng sử dụng rượu khi đang hành kinh.

Thực phẩm chứa nhiều chất béo, chiên rán

Thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ vốn dĩ đã không có lợi cho sức khỏe nếu ăn nhiều. Trong thời gian này bạn lại càng không nên tiêu thụ chúng. Đồ chiên rán có thể làm tăng nồng độ estrogen trong cơ thể, gây ra những cơn đau co thắt, chuột rút.

Thực phẩm chứa nhiều natri

Tránh xa những thực phẩm chứa natri trong những ngày hành kinh( ảnh minh họa)

Thực phẩm nhiều natri gây nên cảm giác căng tức và đau vùng ngực. Các thực phẩm chứa nhiều natri là: rau quả đóng hộp, cá ngừ đóng hộp, thức ăn kiêng chế biến sẵn, gia cầm đóng gói, vv.

Xem thêm các bài viết về chuyên đề nguyệt san: Đau bụng kinh làm sao hết?

Cương đau ngực

Là PMS nếu việc sưng và căng tức ngực xảy ra trong suốt nửa sau của chu kì kinh nguyệt cho đến khi bắt đầu chu kì mới. Về cường độ, các cơn đau có thể từ nhẹ đến nặng và nặng nhất thường vào ngay trước khi hành kinh và giảm đi khi chu kì đến hoặc trong 1-2 ngày khi hành kinh do progesterone giảm xuống. Phụ nữ đang cho con bú có thể có những dấu hiệu nặng hơn.

Là dấu hiệu mang thai. Gian đoạn đầu mang thai bạn cũng có thể thấy ngực hơi sưng và cảm thấy căng tức khi chạm vào. Việc căng tức này xảy ra 1-2 tuần sau khi thụ thai và kéo dài vài tuần cho đến khi progesterone tăng cao trong suốt thai kì.

Chảy máu

Hội chứng PMS. Máu không xuất hiện trong hội chứng PMS. Bạn sẽ chỉ thấy máu khi hành kinh, lượng máu nhiều (40-80ml) và kéo dài trong khoảng 3-5 ngày.

Dấu hiệu mang thai. Chảy một chút máu âm đạo là dấu hiệu đầu tiên của mang thai. Tuy nhiên những máu này chỉ là những nốt máu màu hồng nhạt hoặc nâu và thường không cần phải dùng tới băng vệ sinh. Tình trạng này kéo dài 1-2 ngày và ngắn hơn chu kì kinh nguyệt.

Buồn nôn

Dấu hiệu PMS. Nếu chu kì kinh chỉ là đến muộn, bạn sẽ không cảm thấy buồn nôn.

Dấu hiệu mang thai. Nghén là một trong những dấu hiệu sớm và rõ ràng nhất thường gặp khi mang thai. Hiện tượng nghén thường xuất hiện sau khi có thai khoảng 3 tuần. Thời điểm xuất hiện cơn nghén có thể là bất kì thời gian nào trong ngày.

Nghén là dấu hiệu đặc trưng của mang thai. Còn trong PMS, bạn không cảm thấy buồn nôn khi chu kì sắp đến (Ảnh minh họa)

Thay đổi thói quen ăn uống

Dấu hiệu PMS. Thói quen ăn uống của bạn sẽ thay đổi một chút khi chuẩn bị đến chu kì, bạn có thể thèm ăn đồ ngọt hoặc đồ mặn. Những cơn thèm ăn này không giống với khi bạn mang thai.

Dấu hiệu mang thai. Cùng với việc thèm ăn một số loại đồ ăn, bạn có thể cảm thấy cả việc bị mất hứng thú với một số loại, thậm chí cảm thấy khó chịu khi ngửi thấy một số mùi hoặc hương vị nhất định, cho dù đó là mùi mà trước kia bạn rất yêu thích. Tình trạng này có thể kéo dài suốt thai kì. Một số trường hợp còn bị rối loạn ăn uống dẫn đến thèm ăn những thứ mà không có chút giá trị dinh dưỡng nào (như đá, kim loại hay tường gạch, vv)

Đau bụng

Dấu hiệu PMS. Triệu chứng đau bụng thường xảy ra trong vòng 24-48 giờ trước khi kinh nguyệt đến. Sau đó cơn đau sẽ giảm dần và biến mất vào cuối chu kì.

Dấu hiệu mang thai. Giai đoạn sớm của mang thai bạn có thể cảm thấy đau bụng nhẹ. Những cơn đau bụng này thường giống với đau bụng kinh nhưng vị trí ở phía bụng dưới hoặc dưới lưng. Thời gian đau có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Đọc thêm các bài viết về chuyên đề đau bụng kinh của chúng tôi:

• Đau bụng kinh làm sao hết?
• Đau bụng kinh nên uống thuốc gì?

Lời khuyên của bác sĩ

Bạn nên nhớ rằng, sự khác biệt giữa PMS và dấu hiệu mang thai là rất nhỏ và có thể khác nhau giữa mọi người.

Cách tốt nhất để xác định xem mình có mang thai hay không là thử thai. Bạn nên theo dõi các dấu hiệu và nên đến gặp bác sĩ nếu có điều gì lo lắng hay thắc mắc. Càng phát hiện mang thai sớm bạn càng được chăm sóc đúng cách.