Loãng xương luôn nằm trong top đầu “những nguy cơ phụ nữ kỳ mãn kinh phải đối mặt”.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, có đến 1/3 phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh mắc phải bệnh loãng xương, và loãng xương là vấn đề mang tính xã hội. Tại Việt Nam con số cho thấy chị em ở độ tuổi mãn kinh gặp phải vấn đề loãng xương lên tới 20%.
Nguyên nhân thường đến từ
- Vấn đề tuổi tác: Những đứa trẻ bị còi xương lớn lên có nguy cơ loãng xương cao hơn những trẻ không bị. Ngoài ra, khi đã lớn tuổi, thói quen ít vận động, thiếu vitamin D, các cơ quan suy yếu chức năng, xương bị thoái hoá cũng làm tăng nguy cơ loãng xương;;
- Vấn đề di truyền: Yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng không nhỏ đối với nguy cơ mắc loãng xương của một người có tiền sử gia đình bị loãng xương;
- Hormone estrogen giảm đối với nữ giới: phụ nữ sau mãn kinh nội tiết tố giảm dẫn tới quá trình chuyển canxi từ xương vào máu diễn ra nhanh hơn;
- Hormone tuyến cận giáp: Thức ăn không cung cấp đủ lượng canxi cần thiết duy trì trong máu, khi đó, hormone tuyến giáp tiết canxi từ trong xương ra bổ sung đảm bảo nồng độ canxi trong máy, kéo dài tình trạng này gây ra sự thưa loãng trong kết cấu xương;
- Dinh dưỡng không đảm bảo: không đủ canxi, photpho, magie, abumil dạng keo, amino axit, các nguyên tố vi lượng cần thiết cũng gây ra loãng xương;
- Hệ miễn dịch kém.
Suy giảm nội tiết tố nữ estrogen kéo theo các vấn đề trên, do vậy mà phụ nữ mãn kinh có nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương. Ở giai đoạn này nếu chị em không chú ý việc bổ sung canxi vào khẩu phần dinh dưỡng cộng thêm việc lạm dụng corticoid hay lười vận động,… sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình loãng xương.
Tuy nhiên, loãng xương là quá trình diễn ra thầm lặng, bạn khó có thể biết được mình có loãng xương hay không.
Tập thể dục thường xuyên giúp hạn chế nguy cơ loãng xương ( ảnh minh hoạ)
Một số dấu hiệu thường thấy ở phụ nữ loãng xương thời kỳ mãn kinh, đó là
- Đau cột sống: vùng cột sống lưng và cột sống thắt lưng dễ bị đau khi chị em thực hiện một động tác bất thường, khi dùng sức, khi bị ngã,…Có thể cảm nhận được tiếng xương kêu khi vận động mạnh, thậm chí đau khi ho hay trở mình và chỉ giảm đau khi được xoa bóp, massage, nghỉ ngơi.
- Biến dạng cột sống: loãng xương xảy ra âm thầm trong thời gian dài có thể gây ra biến dạng cột sống (giảm chiều cao, vẹo cột sống, xẹp đốt sống,…)
- Gãy xương: đây là biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng vận động của các vùng cổ xương cánh tay, cẳng tay, xương sườn, xương chậu, cổ xương đùi,…
Loãng xương là sự phá vỡ cân bằng vốn có của hai quá trình, đó là tạo xương và huỷ xương, quá trình huỷ xương vẫn tiếp tục trong khi quá trình tạo xương bị kìm hãm (Ảnh minh họa)
Điều trị loãng xương
Các khuyến nghị điều trị thường dựa trên ước tính nguy cơ gãy xương trong 10 năm tới bằng cách sử dụng thông tin như kiểm tra mật độ xương. Nếu nguy cơ không cao, điều trị có thể không bao gồm thuốc, thay vào đó có thể tập trung vào việc sửa đổi các yếu tố gây ra nguy cơ mất xương và té ngã.
Đối với cả nam giới và phụ nữ có nguy cơ gãy xương, các loại thuốc trị loãng xương được kê đơn rộng rãi nhất là bisphosphonates. Các tác dụng phụ của nhóm thuốc này bao gồm buồn nôn, đau bụng và các triệu chứng giống ợ nóng. Các dạng bisphosphonate tiêm tĩnh mạch không gây khó chịu cho dạ dày nhưng có thể gây sốt, đau đầu và đau cơ đến vài ba ngày. Bisphosphonates cũng có khả năng ảnh hưởng đến xương hàm. Hôi xương hàm là một tình trạng hiếm gặp có thể xảy ra điển hình sau khi nhổ răng, trong đó một phần xương hàm không lành ở nơi răng bị kéo. Bạn nên đi khám răng trước khi bắt đầu dùng bisphosphonates.
Liệu pháp liên quan đến nội tiết tố
Estrogen, đặc biệt là khi bắt đầu ngay sau khi mãn kinh, có thể giúp duy trì mật độ xương. Tuy nhiên, liệu pháp estrogen có thể làm tăng nguy cơ đông máu, ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú và cả bệnh tim. Do đó, estrogen thường được sử dụng cho sức khỏe xương ở phụ nữ trẻ hoặc phụ nữ có triệu chứng mãn kinh nặng.
Thuốc trị loãng xương khác
Nếu bạn không thể chịu đựng được các phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh loãng xương – hoặc nếu chúng không hoạt động đủ tốt – bác sĩ có thể đề nghị thử:
- Denosumab (Prolia). So với bisphosphonates, denosumab tạo ra kết quả mật độ xương tương tự hoặc tốt hơn và làm giảm khả năng của tất cả các loại gãy xương. Denosumab được phân phối qua một mũi tiêm dưới da, mỗi 6 tháng một lần.
- Teriparatide (Forteo). Loại thuốc này tương tự như hormone tuyến cận giáp và kích thích sự phát triển xương mới. Nó được tiêm hàng ngày dưới da. Sau hai năm điều trị bằng teriparatide, một loại thuốc trị loãng xương khác được thay thế để duy trì sự phát triển xương mới.
Phương pháp thay thế thuốc
Isoflavone đậu nành có hoạt động tương tự estrogen trên mô xương. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ gãy xương giảm đi ở phụ nữ châu Á sau mãn kinh – những người tiêu thụ lượng protein đậu nành cao.
Hiện nay có rất nhiều sản phẩm có thành phần từ isoflavone đậu nành được quảng cáo làm giảm nguy cơ loãng xương. Tuy nhiên trước khi sử dụng bất kì sản phẩm nào bạn cũng cần tham khảo từ người có chuyên môn hoặc bác sĩ chuyên khoa, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không rõ thành phần, được quảng cáo như “thần dược”.
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà
Những gợi ý này có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương hoặc bị gãy xương:
- Tham gia vào tập thể dục mang trọng lượng (chẳng hạn như đi bộ và nâng tạ);
- Uống 1.500 mg canxi mỗi ngày, hoặc bổ sung trong chế độ ăn uống của bạn (sữa ít béo và ngũ cốc tăng cường);
- Uống từ 700 đến 800 đơn vị vitamin D quốc tế hàng ngày;
- Ngừng thói quen hút thuốc;
- Tránh uống quá nhiều rượu.
- Ngăn ngừa té ngã. Mang giày gót thấp có đế không bóng và kiểm tra nhà, dây điện, bề mặt trơn có thể khiến bạn vấp ngã. Giữ cho phòng sáng, cài đặt các thanh vịn bên trong và bên ngoài cửa phòng tắm của bạn.
XEM THÊM CÁC BÀI VIẾT THUỘC CHUYÊN ĐỀ BẢO VỆ SỨC KHỎE TUỔI MÃN KINH:
Ý kiến của bạn