Tử cung là một tạng rỗng, có kích thước và hình dạng giống như một quả lê cỡ trung bình. Gồm hai phần chính là cổ tử cung và thân tử cung. Cấu tạo từ ngoài vào trong gồm 3 lớp: lớp thanh mạc, lớp cơ, lớp niêm mạc. Tử cung là cơ quan chứa thai và đẩy thai ra ngoài lúc sinh.
U xơ tử cung hay còn gọi là u cơ trơn tử cung. Nó là sự tăng trưởng của lớp cơ tử cung và lành tính trong > 90% trường hợp. U xơ tử cung là loại u vùng chậu thường gặp nhất ở phụ nữ . Có đến 3 trong 4 phụ nữ có u xơ tử cung trong cuộc sống của họ, nhưng hầu hết không nhận thức được, vì thường không gây triệu chứng . U xơ tử cung là nguyên nhân khiến phải cắt tử cung thường gặp nhất ( 25-30%). Bệnh thường gặp ở phụ nữ độ tuổi 40-50
Nguyên nhân gây nên u xơ tử cung là gì?
Người ta cho rằng u xơ xảy ra do đột biên của một dòng tế bào đơn dòng của lớp cơ tử cung. Có thể có yếu tố di truyền . Tuy nhiên không ghi nhận u xơ có tần xuất xảy ra nhiều hơn ở mẹ, con gái hoặc họ hàng của bệnh nhân u xơ tử cung.
U xơ tử cung nhạy cảm với nồng độ estrogen. U có cả thụ thể estrogen và progesterone , môi trường trong và xung quanh u xơ có nồng độ estrogen cao. U xơ thường lớn lên ở phụ nữ trong lứa tuổi sinh đẻ và nhỏ đi khi mãn kinh. Nếu u xơ tăng trưởng sau mãn kinh nên cân nhắc tới khả năng ác tính. Có 0,3% – 0,7% các u xơ tử cung là ác tính. Người ta không rõ liệu các u này đã ác tính ngay từ đầu hay do u thoái hóa biến đổi thành ác tính.
Các vị trí thường gặp nhất của u xơ là gì?
– Dưới thanh mạc ở mặt ngoài tử cung: U bên ngoài tử cung , đôi khi có thể bám vào bàng quang gây ra các triệu chứng tiết niệu. Nếu u xơ lồi ra từ phía sau của tử cung, thỉnh thoảng có thể chèn ép trên trực tràng gây táo bón, hoặc trên các dây thần kinh cột sống, gây ra đau lưng.
– Trong lớp cơ tử cung
– Dưới niêm mạc, u nhô vào trong lớp nội mạc tử cung, chủ yếu chịu trách nhiệm cho triệu chứng chảy máu kinh nhiều, kéo dài và là một vấn đề đối với phụ nữ đang mang thai hoặc đang cố gắng thụ thai.
Các triệu chứng của u xơ tử cung là gì?
Các triệu chứng thường gặp nhất là thống kinh ( đau bụng khi có kinh) , xuất huyết tử cung bất thường như rong kinh và cảm giác đè ép. U xơ lớn có thể đè ép vùng chậu và gây tiểu lắt nhắt. Tất cả các u xơ đều có thể gây đau ,hoặc trong thời kỳ hành kinh ( thống kinh) hoặc khi u xơ thoái hóa.
Các dấu hiệu bệnh u xơ tử cung cần đi thăm khám bác sĩ
- Đau vùng chậu dai dẳng
- Đau quá nặng hoặc đau trong khi hành kinh.
- Ít máu hay chảy máu giữa chu kỳ.
- Đau khi giao hợp.
- Đi tiểu lắt nhắt
- Táo bón
Chẩn đoán u xơ tử cung bằng cách nào?
U xơ tử cung được chẩn đoán bằng khám vùng chậu và siêu âm. Thường khi khám thấy khối u vùng chậu đơn thuần không thể xác định được u xơ tử cung. Siêu âm giúp ích rất nhiều trong việc phân biệt u xơ tử cung với những u khác như u nang buồng trứng. Chụp MRI và CT-Scan cũng có thể đóng vai trò trong việc chẩn đoán u xơ tử cung, siêu âm là phương pháp đơn giản, rẻ tiền, không gây tác dụng phụ gì, là một kỹ thuật tốt nhất cho hình ảnh vùng chậu. Trong trường hợp khó xác định có u xơ bên trong tử cung hay không, lúc đó người ta thực hiện siêu âm qua ngả âm đạo. Trong phương pháp này, người ta bơm vào trong buồng tử cung một chất dịch qua lỗ cổ tử cung. Chất dịch này giúp cho buồng tử cung giãn ra, và như vậy giúp thấy được những khối bất thường bên trong lòng tử cung.
Khi nào cần điều trị và các cách điều trị là gì?
Việc điều trị u xơ tử cung sẽ cần thiết nếu như u xơ bắt đâu gây nên các triệu chứng như đau vùng chậu, xuất huyết nặng, đi tiểu thường xuyên hoặc là táo bón.
Điều trị ngoại khoa : cắt tử cung hoặc bóc u, tùy thuộc tuổi bệnh nhân , tình trạng sinh sản và tình trạng sức khỏe chung. Có thể tiến hành bóc u qua mổ bụng hở, mổ nội soi hoặc nội soi buồng tử cung đối với u xơ dưới niêm mạc.
Các loại phẫu thuật cắt bỏ u xơ tử cung
Khi nào cần cắt bỏ khối u?
- Bất cứ u xơ nào to nhanh hoặc to thêm sau khi mãn kinh đều nên phẫu thuật cắt bỏ. Sau mãn kinh, nếu u to nhanh thì đó là một triệu chứng điển hình của sarcoma tử cung ( ung thư tử cung bắt đầu từ các mô như cơ, mỡ, xương và mô xơ của tử cung)
- Xuất huyết kéo dài , không đáp ứng với điều trị bằng thuốc
- Đau hoặc đè ép dữ dội
Nên cân nhắc phẫu thuật khi u tăng kích thước thêm > 8 cm ở phụ nữ chưa sinh đủ con
Một số phương pháp điều trị có thể tiêu diệt các khối u mà không cần phẫu thuật, bằng cách ngăn chặn các mạch máu đến nuôi chúng, giết các tế bào của khối u bằng dòng điện, hoặc đóng băng chúng bằng nitơ lỏng.
Điều trị thuốc : sử dụng các thuốc động vận GnRH. Các thuốc này tạo nên một tình trạng giống như mãn kinh làm giảm nồng độ estrogen xuống và làm u teo lại. Sự giảm kích thước khối u đạt điệu quả tốt nhất (giảm 30-64% kích thước ) là sau 3-6 tháng tuy nhiên nhóm thuốc này chỉ có hiệu quả trong thời gian ngắn , khi ngưng dùng thuốc trước khi mãn kinh , khối u sẽ to trở lại.
Cơ chế tác dụng của nhóm thuốc đồng vận GnRH là làm giảm estrogen , do vậy với phụ nữ trẻ tuổi người ta dùng thêm estrogen liều thấp. Lựa chọn là dùng hormone thay thế kết hợp chứa cả estrogen và progesterone, trong đó progesterone giúp tránh tăng sinh nội mạc tử cung.
U xơ có gây vô sinh không?
Các u xơ nói chung không phải là nguyên nhân chính yếu gây vô sinh. Nếu u xơ có ảnh hưởng lên chức năng sinh , có thể do u cơ làm biến dạng buồng tử cung và dẫn tới sảy thai tái phát.
Các u xơ có thể gây tắc nghẽn cơ học ở cổ tử cung hoặc lỗ ống dẫn trứng và có thể dẫn tới vô sinh. Nếu u xơ nằm ở thành sâu tử cung có thể cản trở sự làm tổ. Khi đã cắt bỏ u xơ và không có các nguyên nhân vô sinh nào khác đi kèm , khả năng có thai là 70%.
U xơ tử cung trong khi mang thai có ảnh hưởng như thế nào?
Bởi vì u xơ tử cung thường phát triển trong những năm ở độ tuổi sinh đẻ, nên người phụ nữ có u xơ thường có liên quan về cơ hội của thai kỳ thành công.
Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ mang thai bị u xơ tử cung có nguy cơ tăng nhẹ sẩy thai sớm, khó sinh, vị trí bào thai bất thường và tách nhau thai từ thành tử cung và phụ thuộc vào kích thước, số lượng và vị trí của u xơ. U trong lớp cơ tử cung và u xơ dưới niêm mạc ( u nhô vào trong lớp nội mạc tử cung) có kích thước lớn có thể làm bóp méo khoang tử cung do đó tăng nguy cơ biến chứng . Một biến chứng thường gặp của u xơ tử cung trong thai kỳ là đau, thường giữa tam cá nguyệt thứ nhất và thứ hai. Điều này thường dễ dàng điều trị bằng thuốc giảm đau.
Trong hầu hết trường hợp, u xơ tử cung không ảnh hưởng tới thai, và không cần thiết điều trị . Các nghiên cứu cho thấy đa số u không tăng trưởng trong thai kỳ . Nếu u có tăng trưởng trong thai kỳ thì thường lớn lên trong tam cá nguyệt thứ nhất ( 3 tháng đầu tiên)
Trong trường có u xơ và đã từng có tiền sử ảnh hưởng tới thai nhi , bác sĩ có thể khuyên nên loại bỏ u xơ để cải thiện cơ hội mang thai kế tiếp, đặc biệt nếu không có nguyên nhân khác gây sẩy thai được tìm thấy và nếu u xơ tử cung bóp méo hình dạng của khoang tử cung.
Các bác sĩ thường không loại bỏ u xơ tử cung kết hợp với một phần mổ lấy thai vì nguy cơ chảy máu quá nhiều.
U xơ tử cung có thể phòng chống được không?
Mặc dù các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu các nguyên nhân gây u xơ, nhưng người ta vẫn chưa biết ngăn ngừa bằng cách nào. Tuy nhiên có thể không ngăn ngừa được u xơ tử cung nhưng bạn vẫn có thể thoải mái chung sống hòa bình với nó vì trong thực tế chỉ một tỷ lệ nhỏ các khối u cần điều trị.
Lời khuyên của bác sĩ :
U xơ tử cung là những khối u lành tính và thường không gây nguy hiểm nếu được phát hiện sớm. Do đó việc khám phụ khoa định kỳ rất quan trọng để phát hiện sớm , có can thiệp điều trị kịp thời, tránh những biến chứng tai hại về sau.
Ý kiến của bạn