Mãn kinh sớm là điều không chị em phụ nữ nào mong muốn mình gặp phải nhưng không phải ai cũng tránh được. Mãn kinh sớm gây nhiều phiền toái từ chuyện giảm ham muốn sinh lý, tâm sinh lý thay đổi đến các vấn đề về sức khỏe như nguy cơ mắc bệnh tim mạch, loãng xương. Vậy khi bị mãn kinh sớm cần phải làm gì?
Mãn kinh sớm là gì?
Ở phụ nữ, giai đoạn mãn kinh là giai đoạn báo hiệu bắt đầu mất khả năng sinh sản, là giai đoạn sau của giai đoạn sinh sản. Bước vào mãn kinh thật sự người phụ nữ sẽ chấm dứt không còn kinh nguyệt, buồng trứng không còn hoạt động không còn chức năng nội tiết tố.
Theo khảo sát nghiên cứu khoa học cho thấy độ tuổi mãn kinh của người phụ nữ không phụ thuộc vào yếu tố kinh tế, xã hội, văn hóa mặc dù tuổi dậy thì lại rất phụ thuộc vào các yếu tố này, nhất là yếu tố xã hội và văn hóa. Độ tuổi mãn kinh ở người Việt là từ 45 -55 tuổi, được xác định sau 12 tháng khi chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng xuất hiện. Trước thời kỳ mãn kinh thật sự là độ tuổi tiền mãn kinh, tiền mãn kinh thường kéo dài từ 1 đến 1 vài năm. Sự sớm hay muộn của tuổi tiền mãn kinh có liên quan đến các yếu tố như: khí hậu, di truyền, tình hình kinh tế gia đình, xã hội, độ cao so với mực nước biển… Người có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, thói quen vệ sinh tốt thì tuổi tiền mãn kinh sẽ muộn hơn. Ngược lại, người có chế độ dinh dưỡng không đảm bảo trong thời gian dài, trọng lượng nhẹ, sống ở cao nguyên, nghiện thuốc lá thì tuổi tiền mãn kinh sẽ sớm hơn. Việc dùng thuốc tránh thai, có kinh sớm, chủng tộc… không ảnh hưởng đến tuổi tiền mãn kinh. Ngoài ra, tuổi tiền mãn kinh và số lần sinh đẻ của phụ nữ cũng có ảnh hưởng lẫn nhau.
Người mãn kinh sớm là người mãn kinh trước độ tuổi 40, do buồng trứng bị lão hóa sớm. Nguyên nhân gây ra tình trạng mãn kinh sớm có thể là do di truyền, do hóa xạ trị điều trị ung thư, việc cắt bỏ 1 phần hay toàn bộ buồng trứng, hút thuốc lá, rượu bia…. hoặc có thể do nhiễm trùng đường sinh sản vì không giữ vệ sinh “vùng kín” sạch sẽ, có quan hệ tình dục không an toàn, lây nhiễm bệnh tình dục, nhiễm virus herpes…
Người bị mãn kinh sớm cần làm gì?
Chế độ ăn uống
– Hạn chế nạp chất béo vào người, đặc biệt là các loại chất mỡ bão hoà có trong thịt bò, thịt heo, và thậm chí thịt gà. Nên sử dụng các acid béo cần thiết như omega-3 và omega-6 có thể giúp cải thiện một số triệu chứng của mãn kinh như trầm cảm, giảm mỡ trong máu, cải thiện các triệu chứng của viêm khớp và giảm nguy cơ ung thư vú. Omega-3 có trong bí ngô cả hạt, dầu cải, đặc biệt EPA (eicosapentaenoic) và DHA (docosahexaenoic) chứa trong cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi, cá trổng, tảo, rong biển, trứng. Nên ăn cá biển ít nhất 3 lần/tuần. Omega-6 có trong bắp, hạt hướng dương, mè, đặc biệt GLA (gammalinolenic acid) có trong hoa anh thảo, tảo lục lam và AA (arachidonic acid) có trong thịt các sản phẩm sữa, trứng, mực.
– Hạn chế chất bột đường sẽ giúp kiểm soát được cân nặng, giảm trầm cảm và thay đổi khí chất. Nên ăn các loại đường phức (có trong các loại trái cây, rau củ, ngũ cốc) tránh các đường đơn (đường < 20g/ngày) có nhiều trong các loại bánh kẹo ngọt, nước ngọt.
– Ăn đủ thức ăn giàu đạm. Mỗi ngày nên ăn trung bình 50g thịt, 100g tàu hủ, 50-100g cá, 30g đậu đỗ. Trứng 3-4 quả/tuần. Nếu mỡ máu cao hay có bệnh sỏi mật: ăn 1-2 quả/tuần.
– Ăn nhiều rau quả (300g/ngày) và trái cây (200g/ngày) sẽ cung cấp nhiều chất xơ, các vitamin B, C, D, E và khoáng chất giúp bảo vệ bệnh tim mạch, xương khớp, một số bệnh ung thư. Các chất xơ giúp giảm mỡ máu, tránh táo bón.
– Cung cấp đủ nhu cầu Canxi: 1000-1200 mg/ngày (lượng Calci nên dưới 2000 mg/ngày). Sữa và các chế phẩm từ sữa là nguồn cung cấp Canxi tốt về số lượng và chất lượng (dễ hấp thu).
– Nên bổ sung các thực phẩm giàu estrogen tự nhiên từ các loài thực vật như: đậu nành và các thực phẩm được chế biến từ mầm đậu nành. Dùng khoảng 60g đậu nành hay 2 cốc sữa đậu nành mỗi ngày.
– Cung cấp đủ vitamin D: 200-400 đơn vị/ngày. Phơi nắng sáng 30 phút/ngày
– Có thể xử dụng thêm một số các vitamin và khoáng chất cần thiết nếu chế độ ăn không đảm bảo cung cấp đủ, đặc biệt là các chất chống oxy hoá như: vitamin C, E, β carotene, selen, kẽm, lycopene…
– Hạn chế ăn mặn: muối < 10g/ngày (nếu có bệnh thận, tim mạch, tiểu đường: < 6g/ngày).
– Hạn chế muối trong khẩu phần ăn bằng cách: nêm lạt, không chấm thêm nước mắm, muối, nước tương, chao, bớt dùng bột ngọt, giảm các thức ăn mặn như mắm, tương, dưa cà, dưa muối, tránh các thức ăn chế biến sẵn (mì ăn liền, giò chả, lạp xưởng, đồ hộp..). Uống 8-10 ly nước mỗi ngày.
Ngưng sử dụng thuốc lá rượu bia
Thuốc lá và rượu bia có tác động xấu đến sức khỏe, có thể là nguyên nhân dẫn đến mãn kinh sớm. Các triệu chứng mãn kinh sớm như việc bốc hỏa sẽ trở nên tồi tề hơn và việc sử dụng phương pháp điều trị thay thế nội tiết sẽ không hiệu quả nữa. Chính vì thế để bảo vệ sức khỏe của bạn , hãy bỏ thuốc lá ngay từ bây giờ.
Giữ tinh thần thoải mái
Mãn kinh sớm sẽ khiến phụ nữ có tâm lý: lo lắng, khó chịu, mệt mỏi, thiếu năng lượng. Mãn kinh sớm cũng kéo theo nhiều thay đổi trong cuộc sống gia đình như đời sống vợ chồng lo lắng sợ đau rát khi quan hệ, các tâm lý căng thẳng kéo dài. Tâm lý đó ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của nhiều phụ nữ trong thời kì mãn kinh . Một lời khuyên dành cho người mãn kinh sớm là hãy cố gắng thư giãn, đơn giãn mọi chuyện, để giữ cho tính thần thoải mái, có thể luyện tập yoga để tinh thần cân bằng , cũng như lựa chọn một môn thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe.
Thể dục thể thao đều đặn
Các nghiên cứu cho thấy: phụ nữ hoạt động nhiều sẽ hạn chế được các bện trong thời kì mãn kinh. Việc tập thể dục không chỉ giúp hạn chế được các triệu chứng tạm thời mà còn giúp phụ nữ bảo vệ cơ thể khỏi mắc các bệnh tim mạch, loãng xương, cũng như giúp cho da dẻ hồng hào khỏe mạnh. Thường xuyên tập thể dục thể thao để duy trì sự dẻo dai của hệ xương cơ và giúp máu tuần hoàn đều khắp cơ thể. Thể dục với các bài tập phù hợp sẽ giúp duy trì vóc dáng gọn gàng, giúp tinh thần minh mẫn, lạc quan, yêu đời. Các bộ môn thể dục như yoga, đi bộ, erobic… đều rất tốt.
Ý kiến của bạn