Thay đổi nội tiết tố ở thời kỳ mãn kinh có thể làm tâm trạng bạn trở nên chán nản và tạo cho bạn những cảm giác lo lắng, trầm cảm lo âu. Cùng tìm hiểu về sức khỏe tâm thần và cảm xúc thời kì mãn kinh.
Tại sao mãn kinh lại ảnh hưởng đến tâm trạng?
Trầm cảm, lo âu, thay đổi cảm xúc tuổi mãn kinh là do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể. Điều này có nghĩa là sự thay đổi tâm trạng phần lớn là do những thay đổi trong cơ thể, chứ không phải trong cuộc sống.
Cụ thể như sau, các thụ thể estrogen có mặt ở khắp mọi nơi trong cơ thể, bao gồm cả não. Chúng giữ và tham gia vào nhiều vai trò khác nhau trong các quá trình của cơ thể. Một trong những vai trò đó là ngăn chặn sự suy giảm của serotonin – một chất được gọi là “chất của hạnh phúc”. Bước vào tuổi mãn kinh, estrogen suy giảm đi khiến serotonin giáng hóa
Các thụ thể estrogen có mặt ở khắp cơ thể, bao gồm cả não. Một trong những vai trò của estrogen trong não là ngăn chặn giáng hóa của serotonin – thường được gọi là “chất của hạnh phúc”. Vì vậy, khi lượng estrogen giảm trong thời kì tiền mãn kinh thì serotonin cũng giảm, ảnh hưởng tới cảm xúc và tâm trạng
Những thay đổi ở tuyến thượng thận cũng đồng nghĩa với việc chúng ta có thể trở nên nhạy cảm hơn với các hoóc-môn stress trong thời kỳ mãn kinh, nghĩa là bạn dễ bị những cơn lo âu và hoảng loạn hơn.
Ngoài ra, trầm cảm và thay đổi cảm xúc cũng do một số nguyên nhân bên ngoài tác động, bao gồm:
- Có tiền sử trầm cảm trước đố
- Có những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống
- Thái độ tiêu cực với những điều xảy ra trong cuộc sống
- Lối sống kém (tập thể dục ít, nghiện rượu, hút thuốc lá,…)
- v.v…
Nhiều nghiên cứu cho thấy, những phụ nữ bị mãn kinh sớm hoặc bị mãn kinh do phẫu thuật nhiều khả năng bị trầm cảm cao hơn những phụ nữ mãn kinh tự nhiên. Điều này dường như được gây ra bởi sự thay đổi đột ngột trong nội tiết tố.
Quản lý các triệu chứng tâm lý thời kỳ mãn kinh
Bạn nên làm gì?
Thảo luận về các triệu chứng của bạn | Nếu gặp các cảm xúc tiêu cực, nhận thấy mình có các dấu hiệu trầm cảm bạn nên nói chuyện với một người đáng tin cậy hoặc các thành viên trong gia đình, bác sĩ, các nhà tâm lý. Không nên giữ những cảm xúc đó một mình. |
---|---|
Tìm hiểu các triệu chứng bạn đang gặp phải | Hãy tìm hiểu về các triệu chứng mà bạn đang gặp phải bằng cách giữ một cuốn nhật ký, ghi lại các cảm xúc của mình – điều này có thể giúp bạn xác định các triệu chứng mãn kinh và những triệu chứng có nhiều khả năng là triệu chứng lo lắng hoặc trầm cảm. Điều này cũng giúp ích rất nhiều trong việc thăm khám của bác sĩ. |
Dành thời gian cho bản thân và tự nuôi dưỡng bản thân | Dành thời gian cho bản thân là một phần quan trọng để cân bằng cuộc sống của mỗi người. Hãy lên kế hoạch cho những hoạt động hằng tuần; tránh ôm đồm quá nhiều việc mà hãy ưu tiên cho các sở thích của bản thân mình (đi du lịch, đi chơi với bạn bè, tham gia các câu lạc bộ, vv); tạo cho mình những mục tiêu nhỏ trong cuộc sống và cố gắng đạt được chúng. |
Thư giãn | Mệt mỏi có thể khiến bạn dễ bị lo lắng và làm tâm trạng giảm sút. Hãy học cách thư giãn và quản lý các cảm xúc của mình. Có nhiều cách thư giãn khác nhau:
|
Vận động cơ thể | Việc tập thể dục thể thao không chỉ giúp tăng sức khỏe thể chất mà còn giúp tâm trạng khá hơn. Hãy lựa chọn cho mình một bộ môn thích hợp và tập luyện chúng thường xuyên. |
Thực hiện kiểm tra cảm xúc thông thường | Có vấn đề nào trong đầu bạn không? Bạn có kế hoạch làm gì đó không? Bạn có thể làm gì và những người khác có thể giúp bạn như thế nào?Hãy dành thời gian để suy nghĩ về những gì đang xảy ra trong cuộc sống của bạn và cách bạn có thể quản lý nó tốt nhất. |
Bạn đang bị trầm cảm hoặc lo âu lâm sàng | Làm bài test BECK và tìm sự giúp đỡ nếu bạn đã trải qua các triệu chứng của trầm cảm trong hơn 2 tuần |
Các liệu pháp khác
Như ta đã nói ở trên, nguyên nhân chính gây ra trầm cảm tuổi mãn kinh là do sự suy giảm nội tiết tố. Vì thế để giải quyết tận gốc vấn đề này, việc quan trọng là người phụ nữ cần cân bằng lại nội tiết tố trong cơ thể. Thời gian trước, liệu pháp hormone thay thế HRT là phương pháp điều trị chủ yếu. Nhưng nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng sử dụng liệu pháp HRT làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, các bệnh huyết khối, vv. Hiện nay, các chuyên gia khuyên dùng sử dụng các sản phẩm thay thế giúp bổ sung estrogen từ thực vật. Đó là các sản phẩm có thành phần chính là isoflavone đậu nành và dịch chiết cây vitex.
Isoflavone có cơ chế hoạt động như estrogen nội sinh trong cơ thể, giúp cân bằng lại lượng hormone nhưng không gây ra tác dụng phụ nguy hiểm nào với cơ thể. Dịch chiết cây Vitex giúp làm giảm nhanh các triệu chứng khó chịu của trầm cảm và nhiều triệu chứng mãn kinh khác.
Tuy nhiên cần lưu ý việc sử dụng các sản phẩm này cần có sự tư vấn của những người có chuyên môn, bác sĩ. Các bạn tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng.
Trầm cảm nhẹ có thể điều trị khỏi bằng việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống nhưng nếu trầm cảm nặng, bệnh cần điều trị bằng thuốc kết hợp với liệu pháp ‘nói chuyện’ từ một nhà tâm lý học đã đăng ký hoặc bác sĩ tâm thần.
Ý kiến của bạn