Trong suốt cuộc đời mình người phụ nữ sẽ trải qua nhiều cung bậc thăng trầm, nhưng trong trong đó có 3 thời điểm ghi dấu sự thay đổi tâm sinh lý quan trọng nhất đó là: tuổi dậy thì, thời kỳ mang thai và giai đoạn mãn kinh.
Dậy thì, mang thai, mãn kinh là 3 giai đoạn quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ (Ảnh minh họa)
Tuổi dậy thì
11-17 tuổi là giai đoạn dậy thì ở các bé gái, có em dậy thì sớm có em dậy thì muộn.
Ở giai đoạn này, cơ thể người phụ nữ đã phát triển gần như hoàn thiện để tạo nên sự nữ tính: lớp mỡ dưới da dày hơn, các đường cong rõ ràng hơn. Trong đó rõ nét nhất là sự vượt trội của vòng 1: vú to ra trông thấy, tròn trịa hơn, núm vú nhô ra và quầng thâm núm vú rõ màu hơn. Khi ngực phát triển, các bé gái có thể sẽ cảm thấy đau hoặc tức, khi phát triển xong hai bên ngực sẽ trở ên cân bằng hơn và cảm giác đau sẽ hết. Vòng 3 của bé trong giai đoạn này cũng tròn hơn, rộng hơn để đáp ứng khả năng mang thai và sinh đẻ. Lông mu cũng bắt đầu xuất hiện. Các cơ quan sinh sản như môi lớn, môi bé, âm hộ, âm đạo cũng phát triển nhanh chóng. Âm đạo rộng ra, thành tử cung dày hơn để sẵn sàng cho việc mang thai sau này.
Ở giai đoạn dậy thì, buồng trứng hoạt động tích cực để sản xuất ra estrogen, hoàng thể tiết ra progesterone và estrogen, dẫn đến rụng trứng và có kinh nguyệt.
Tâm lý các bé gái ở giai đoạn này cũng có nhiều thay đổi: bé hay ngượng ngùng, e dè, xấu hổ, biết làm điệu hơn và có bắt đầu có cảm xúc với người khác giới, vv.
Giai đoạn dậy thì đánh dấu bước chuyển từ cô bé thành thiếu nữ (Ảnh minh họa)
Thời kì mang thai
Mang thai là điều thiêng liêng của mỗi người phụ nữ. Nhưng mang thai không phải là một việc dễ dàng, đây là giai đoạn có sự thay đổi lớn trong sinh lý của người phụ nữ.
Những tuần đầu tiên của thai kì, hormone progesterone tăng rất nhiều so với trước, nhiệm vụ của chúng trong thai kì là duy trì nội mạc tử cung để trứng làm tổ, làm giãn cơ tử cung và phòng tránh các cơn co tử cung, lợi tiểu, tránh xuất huyết âm đạo hoặc dọa sảy thai sớm. Tuy nhiên, sự tăng mạnh của hormone progesterone trong thai kì có thể làm tăng thời gian lưu thức ăn trong dạ dày, giảm trương lực cơ vòng, giảm nhu động ruột, điều này dẫn đến các triệu chứng dạ dày thực quản và tiêu hóa ở thai phụ.
Tâm sinh lý của phụ nữ trong thời kì mang thai cũng chịu sự tác động mạnh mẽ của nội tiết tố. Sự tăng nội tiết tố gây ra tâm lý mất kiểm soát cảm xúc và khó tập trung vào các công việc hàng ngày. Không ít chị em đã rơi vào trạng thái stress, trầm cảm khi mang bầu. Quan hệ vợ chồng đôi khi cũng thành vấn đề căng thẳng.
Mang thai là giai đoạn có sự thay đổi lớn trong sinh lý của người phụ nữ (Ảnh minh họa)
Giai đoạn mãn kinh
Mãn kinh là giai đoạn mà tất cả mọi phụ nữ đều trải qua. Cũng giống như tuổi dậy thì, giai đoạn mãn kinh có rất nhiều biến đổi về thể trạng và tâm lý phức tạp. Giai đoạn mãn kinh kéo dài, dao động trong khoảng từ 40-55 tuổi, bao gồm cả thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh.
Bước vào giai đoạn mãn kinh, hoạt động của buồng trứng kém dầ rồi suy giảm mạnh khiến nồng độ estrogen trong cơ thể không còn được tiết ra đủ. Điều này dẫn đến một loạt các vấn đề về sức khỏe cũng như tâm lý: mất ngủ, gặp các cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, loãng xương, giảm ham muốn tình dục, thay đổi tính tình, hay cáu gắt, mệt mỏi, trầm cảm, vv.
Tìm hiểu thêm về trầm cảm giai đoạn mãn kinh:
- Giai đoạn mãn kinh phụ nữ bị trầm cảm nhẹ phải xử lý thế nào?
- Bệnh trầm cảm và tự kỷ có giống nhau không?
Các triệu chứng này kéo dài độ vài năm rồi tự hết, do cơ thể đã quen dần với tình trạng thiếu hụt estrogen. Tuy nhiên, cũng có người thấy những triệu chứng này nặng hơn khi đã chuyển sang giai đoạn mãn kinh thật sự.
Lời khuyên cho chị em
Hình thành – phát triển – thịnh vượng – thoái trào là quy luật tất yếu mà ai cũng phải trải qua. Vì vậy hãy đón nhận những thay đổi này một cách vui vẻ nhất. Chị em cần tìm hiểu các kiến thức về từng giai đoạn và nhận biết những thay đổi của cơ thể, biết được điểm gì không tốt để cân bằng lại.
Một điều quan trọng là chị em cần biết hài hòa giữa công việc, học tập và nghỉ ngơi, giải trí; kết hợp tăng cường thể dục thể thao, rèn luyện lối sống yêu đời; xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh ngay từ khi còn trẻ. Đặc biệt khi bước vào tuổi mãn kinh, chị em nên dùng thêm các loại thuốc, các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe có nguồn gốc từ tự nhiên để bổ sung đủ estrogen cho cơ thể, hạn chế những khó chịu và nguy cơ bệnh tật của tuổi mãn kinh. Việc sử dụng các sản phẩm này cần có sự tham khảo từ những người có chuyên môn, chị em tuyệt đối không được tự ý mua và sử dụng các sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc.
Thực hiện tốt những điều này sẽ giúp chị em vượt qua biến đổi tâm sinh lý một cách nhẹ nhàng nhất.
Ý kiến của bạn